Page 8 - Kimya 11 | 5.Ünite
P. 8

Kimyasal Tepkimelerde Hız

               a)  Grafiklerde E , E  ve E ile verilen potansiyel enerji değerleri hangi maddelere aittir? I. grafik için
                                        3
                                       P
                             P
                                 P
                                  2
                              1
                  E değeri kaçtır?
                   P

                    2
               b) Grafiklerde X, Y ve Z ile verilen değerleri E , E  ve ∆H ifadeleri ile eşleştiriniz.
                                                           ag
                                                       ai
               c)  Grafiklerde belirtilen tepkimeleri yazarak tepkime entalpisini yorumlayınız.
                ) ç ∆H formüllerini yazarak grafikteki ifadeler cinsinden belirtiniz.
               d) Tepkimelerdeki E  ve E  değerlerini karşılaştırınız.
                                 ai
                                      ag
            Çözüm
               a)
                          I. Grafik     II. Grafik
                   E P 1  Ürünlerin   Girenlerin
                       Girenlerin
                   E
                                             Ürünlerin
                    P
                     2
                  E  P 3  = aktifleşmiş kompleksin potansiyel enerjisidir.
                  I. grafikte tepkimeye giren maddeler element olduğu için E  sıfırdır.
                                                                      P
                                                                       2
               b) Grafiklerdeki X = E , Z = E  ve Y = ∆H ifadelerine karşılıktır.
                                   ai
                                           ag
               c)  I. tepkime H + Cl     2HCl şeklinde gerçekleşir. Girenlerin E ʼsi ürünlerin E ʼsinden büyüktür.
                                                                           p
                                                                                        p
                                  2
                             2
                  Tepkimede dışarı ısı verilir ve entalpi değişimi “-ˮ olduğu için tepkime ekzotermiktir.
                  II. tepkime 2HCl     H  + Cl  şeklinde gerçekleşir. Girenlerin E ʼsi ürünlerin E ʼsinden küçüktür.
                                        2
                                                                                        p
                                                                           p
                                             2
                  Tepkime ısı alarak gerçekleşir ve entalpi değişimi “+ˮ olduğu için endotermiktir.
                ) ç
                                           I. Grafik     II. Grafik
                      ∆H =  E  - E ag     X - Z = -Y    X - Z = +Y
                             ai
                    ∆H =  H ürün  - H giren  E  - E  = -Y  E  - E  = Y
                                             P
                                         P
                                                            P
                                                        P
                                                             1
                                          1
                                              2
                                                         2
               d) I. tepkimede E  < E , II. tepkimede E  > E ag
                                    ag
                                                    ai
                               ai
                   ÇÖZEREK ÖĞRENİN
            1.  A  + 3B      2AB  tepkimesinde E  = 58 kkal’dir. Tepkime entalpisi -23 kkal olduğuna göre geri tep-
                                3
                                               ai
                      2
                2
               kimenin aktifleşme enerjisini bularak tepkimenin potansiyel enerji-tepkime koordinatı grafiğini çiziniz.
            2.  2XY(g) + 1/2Y (g)     X Y (g) tepkimesinin ileri aktivasyon enerjisi 16 kjʼdür. Y  bir element oldu-
                                       2 3
                                                                                        2
                             2
               ğuna göre
               a)  Tepkime entalpisi kaç kjʼdür?

               b) Geri aktivasyon enerjisi kaç kjʼdür?
               c)  E -TK grafiğini çiziniz.
                   P
                   o
               (∆H  = 21 kj/mol, ∆H o X Y   = 18 kj/mol)
                   XY
                                     2 3




            194
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13