Page 25 - Mantık | 1.Ünite

Mantık ile matematik ilişkisine ait üç ortak özelliği aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.

b. Mantığın Doğa Bilimleriyle İlişkisi

Mantık, tüm bilimlerin kullandığı, doğru düşünmenin ilkelerini belirleyen bir düşünme sistemidir. Doğa

bilimlerinin amacı deney ve gözlem sonucu ispatlanabilir genellemelere ulaşmaktır. Bu amaca ulaşırken
olaylar arasındaki neden-sonuç ilişkisinden hareket edilir. Çalışmalar sonucu elde edilen veriler gelişigüzel
değil, akıl yürütme yöntemleri ve akıl ilkeleri kullanılarak ifade edilir.

Hiçbir doğa bilimi, mantık ilkelerini temel almadan ve ona dayanmadan doğru bilgilere ulaşamaz. Bu
nedenle bilimler, mantığı bir araç olarak kullanırlar.
Bilim, mantığı bir araç olarak kullanırken, varsayımlı tümdengelim (dedüktif) yönteminden yararlanır.

Varsayımlı tümdengelim yöntemi: Doğa bilimlerinde ispatların deney ve gözleme dayanması
gerekmektedir. Bir akıl yürütme türü olan varsayımlı tümdengelimde varsayımlı genel önermelerden ve
gözleme dayalı özel önermelerden sonuç çıkarılır. Çıkan sonuçlar gözlem ve deneylerle denetlenir.

VARSAYIMLI TÜMDENGELİMİN AŞAMALARI

Genelgeçer önermeler (Yasa)

Sonuç önermesinin gözlem ve deney verileriyle kanıtlamak
(Doğrulamak)

Aksiyomlardan türetilmiş, ispat edilen sonuç önermesi (Teorem)

Doğruluğu açıkça belli olan önermeler (Aksiyom)

"Nedir?" sorusuyla ulaşılan önerme (Tanım)

35