Page 19 - Sosyoloji 2 | 2.Ünite

EKONOMİK FAKTÖRLERİN TOPLUMSAL
DEĞİŞMEYE ETKİLERİ

KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Ekonomik etkiler Ekonomik faktörlerin toplumsal değişmeye etkileri neler olabilir? Düşününüz.

EKONOMİK FAKTÖRLERİN TOPLUMSAL DEĞİŞMEYE ETKİSİ

Ekonomik etkinlikler insanlığın tarihsel gelişme sürecinde, toplumsal değişmenin yönünü belirleyen en
temel faktör olarak diğer bütün etkinliklerin kaynağı durumundadır. Hayatın idame ettirilmesi ve toplumların
varlıklarını sürdürebilmeleri, ekonomik etkinlikler sayesinde gerçekleşir. Ekonomik etkinliklerin olmadığı bir
toplumda değişmeden söz etmenin imkânı yoktur.
Toplumlarda ekonomik etkinliklerin uygulanışı ve toplumların ekonomik gelişme düzeyi insanın, toplumsal
grupların, tabaka ve sınıfların ilişki ve değişme yönünü olumlu ya da olumsuz biçimde etkilemektedir. Üretim
geliştirilip yaygınlaşmamışsa işsizlik ve enflasyon gibi temel ekonomik problemler ortaya çıkar. Bu durumda
da bir toplumsal değişmeden söz edilebilir ancak toplumsal gelişme ve ilerlemeden söz edilemez. Toplumun
bütün kesimlerini ekonomik büyümenin nimetlerinden yararlandırmak, toplumsal değişmenin daha dengeli ve
uyumlu olmasını sağlayacaktır.

Ekonomi toplumsal yapıyla karşılıklı etkileşim
içindedir. İnsanlar mal ve hizmetler aracılığıyla gerek-
li ihtiyaçlarını karşılarken bunları karşılama biçimine
göre toplumsal statü elde ederler. Ayrıca bir ülkede
ekonomik alt yapı hukuk, eğitim, din, ahlak vb. un-
surları da etkiler. Örneğin kapitalist ekonomi sistemi;
girişimi destekleyen bir hukuki yapıya, bu yönde bir
eğitime ve bireyci bir ahlak anlayışına olanak verir.
Toplumsal yapıda statüler, ilişkileri; roller ve değerler
ise üretimi etkiler.
Ekonomik kaynakların azlığı ya da çokluğu, gelir
dağılımının adaletli olması, gelişmiş bir üretim biçimi-
Üretim toplumsal değişmeyi olumlu yönde etkiler.
nin varlığı, yatırımlara ayrılan millî gelir gibi ölçütler,
ekonominin genel özelliklerini gösterir. Bunlar toplumu oluşturan insanların ve grupların yaşam biçimini etki-
ler. Ekonomik koşullar uygunsa toplumsal değişme daha hızlı olur. Endüstrileşmeyle birlikte insanların yaşam
biçimi ve yaptıkları işler farklılaşmıştır. İnsanlar arasındaki ilişkiler, ekonomik faktörler tarafından belirlenmiş
ve ikincil ilişkiler egemen olmuştur.

Ekonomik faktörlerin olumsuz etkisi

EKONOMİK FAKTÖRLERİN TOPLUMSAL DEĞİŞMEYE ETKİLERİ 113