Page 3 - Sosyoloji 2 | 2.Ünite

TOPLUMSAL DEĞİŞME KAÇINILMAZDIR

KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Toplumsal değişme Toplumsal değişme niçin kaçınılmazdır? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
• Gelişme
• İlerleme
• Evrim

TOPLUMSAL DEĞİŞME
Değişme, toplumsal hayatın belli bir kesiminde ya da tümünde, belirli bir zaman sürecinde meydana gelen
olaylarla bir durumdan başka bir duruma geçişi ve farklılaş-
maları ifade eder. BİLİYOR MUYDUNUZ?

Toplumsal değişme yavaş veya hızlı gerçekleşen ve de-
vamlılık gösteren bir olgudur. Örneğin din ve aile kurum-
larında değişme çok az ve yavaştır. Ancak hem ekonomi
kurumunda hem de teknoloji alanında çok hızlıdır. Top-
lumsal değişme bütün toplumların temel özelliğidir. Ancak
değişmenin hızı toplumdan topluma farklılıklar gösterir.
Avrupa ülkelerinin tekonolojiyi kullanma hızı ile Afrika
ülkelerindeki teknoloji kullanma hızı aynı olmadığı gibi
bu kullanımın toplumsal yapıdaki değişmeye olan etkisi de
aynı değildir.

Bir toplumun değişiminde etkili olan faktörler bilimsel
Berlin Duvarı’nın yıkılışının (1989), toplumsal
ve teknik ilerlemeler, kitle iletişim araçları, nüfus olayları,
değişmenin küresel boyuttaki en çarpıcı örneği
coğrafi koşullar (fiziksel çevre faktörü), savaşlar ve göçler,
olduğunu biliyor muydunuz?
ekonomik gelişme, kültürel etkileşimler vb. olarak görül-
www.hurriyet.com.tr
mektedir.
TOPLUMSAL DEĞİŞMENİN ÖZELLİKLERİ
Toplumsal değişmenin olmadığı bir toplum yoktur.
Toplumsal değişmenin hızı her zaman aynı değildir. İleriye doğru olabileceği gibi geriye doğru da olabilir.
Toplumsal değişme değer yargısı taşımayan (iyi, kötü, güzel) nesnel bir kavramdır.
Bir kurumda meydana gelen değişme, diğerlerini de etkiler. Örneğin siyaset kurumundaki köklü bir değişim ekonomi, hukuk,
eğitim vb. kurumları etkileyebilir.
Bir toplumdaki değişiklik kendiliğinden ya da zorla gerçekleşebilir.
Toplumsal yapının maddi ögelerindeki sosyal değişme hızı, manevi ögelerindekinden daha yüksektir.
Toplum yapısı hazır olmadan gerçekleştirilmeye çalışılan değişmeler toplumsal bunalımlara yol açabilir.
Toplumsal değişme devamlılık gösteren bir olgudur.

TOPLUMSAL DEĞİŞMEYLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

GELİŞME İLERLEME EVRİM
Toplumda var olan yaşam koşulları- Daha iyiye ve mükemmele doğru Zaman içerisinde, yavaş yavaş ve
nın iyileşmesidir. Örneğin ekonomi olan bir yönelişi dile getirir. Ancak uzun bir süreçte ortaya çıkan değiş-
kurumu belli bir süre sonra ihtiyaç- bir toplumda ilerleme sayılan bir dü- medir. Diğer bir deyişle evrim, daha
ları daha iyi karşılar duruma gelmiş- zenleme, başka bir toplumda olum- güçlüye ve mükemmele doğru gi-
se gelişme yönünde bir değişimden suz karşılanabilir. Bu nedenle ilerle- den, basitten karmaşığa doğru, hem
söz edilebilir. Örneğin eğitimin la- me kavramı değer yargısı taşıyan bir nicelik hem de nitelik yönüyle olu-
ikleşmesi, çağın ihtiyaçlarına cevap kavramdır. Örneğin kişi başına düşen şan değişmelerdir. Örneğin tarımda
vermesi vb. millî gelirin artması vb gibi. makineli üretime geçilmesi gibi.

TOPLUMSAL DEĞİŞME KAÇINILMAZDIR 97