Page 8 - Sosyoloji 2 | 2.Ünite

ETKİNLİK
YORUMLUYORUZ

Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Endüstri Devrimi’nin Teknolojisi
Endüstri Devrimi, toplumsal düzeni sürdürmeye yö-
nelik yeni ideolojiler ile birlikte, çeşitli biçimlerde değiş-
meyi amaçlayan ideolojilere de yol açmıştır.
Batı’daki bu gelişme, ideoloji-teknoloji ilişkisi bakı-
mından daima uyumlu ve eş zamanlı bir değişme olma-
mıştır. Bu gelişme içinde mücadele, sömürü, ayaklanma,
devrim ve uzlaşmalar yan yana görülür. Zaten değişme,
hiçbir zaman hiçbir toplumda sarsıntısız bir biçimde
gerçekleşmez.
20. yüzyılda Batı’nın değişmesi daha da ilginç nite- Endüstri Devrimi ile değişen yaşam
likler göstermiştir. Rusya’da komünist sistem kurulmuş,
Almanya ve İtalya’da faşist rejimler ortaya çıkmıştır. Faşist uygulamalar yıkılmış, komünist uygulamalar ise
değişik biçimlerde dünyanın başka yerlerinde de görülmeye devam etmiştir.
Emre Kongar, Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, s.278

Tabloda verilen açıklamaların hangi tür kuramlara örnek olduğunu boş bırakılan yerlere yazınız.

TOPLUMSAL DEĞİŞMEYİ AÇIKLAYAN KURAM ÖRNEKLERİ

.............................................. .............................................. ..............................................

Marksist görüş, toplumu denge Dahrendorf ’a göre toplumsal Moreno, toplumu aynen mad-
noktasına doğru ilerleyen bir or- değişme yönetici kadrolarda dede olduğu gibi atomlardan
ganizma olarak almakla beraber, meydana gelen değişmedir. Ona meydana gelmiş bir varlık olarak
toplumun temel birimleri olarak göre örgütlerde yöneten ve yöne- düşünür. Fakat toplumun atomu
kurumları değil sınıfları kabul tilenler arasında sürekli çekişme birey değildir. Bu duygusal bağ
eder. Toplumsal değişme meka- vardır. Bu örgüt içindeki grupla- bireylerin diğer bireyler tarafın-
nizması da işte bu sınıflar arası rın çatışmaları toplumsal değiş- dan kabul ya da reddedilmeleri-
çatışmalar bakımından birbiri meyi meydana getirir. Toplumsal ne yol açar. Moreno’ya göre yeni
ardına gelen aşamalardan geçer. yaşamın olduğu her yerde çatış- doğmuş bir bebek ile ana-baba
Her aşamada çatışan sınıflar de- ma vardır. Bu çatışmanın dere- ve kardeşleri arasındaki ilişki
ğişmiştir. Sonunda sınıfların ve cesi değişebilir. Çatışma, ancak bireyin ilk toplumsal atomudur.
dolayısıyla çatışmanın ortadan kısmen yok edilebilir. İnsan büyüdükçe toplumsal ato-
kalkması ile toplum göreli den- mu da devamlı olarak genişler.
geye erişir. Bu toplumsal atomun üyelikleri
zamanla değişir.

SORULAR

1. Endüstri Devrimi’nin toplumsal değişmeye etkisi neler olmuştur? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
2. Bu kuramların birbirinden farklı özelliklerini söyleyiniz.
3.Toplumsal değişmeyi açıklayan kuramların temsilcilerini ve görüşlerini söyleyiniz.

102 TOPLUMSAL DEĞİŞMEYE FARKLI YAKLAŞIMLAR