Page 34 - Sosyoloji 2 | 2.Ünite
P. 34
TOPLUMSAL DEĞİŞME SÜRECİNDE
OSMANLI VE CUMHURİYET DÖNEMİ
KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Otorite 1. Tarih ve inkılap tarihi derslerinde öğrendiğiniz bilgilerden yararlanarak Osmanlı Dö-
• Asker nemi’ne damgasını vuran toplumsal değişimleri örneklendiren bir pano hazırlayınız.
• Sivil 2. Tanzimat Dönemi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
• Tanzimat 3. Cumhuriyet Dönemi’nin ülkemiz için dönüm noktası olmasının nedenleri neler ola-
bilir? Görüşlerinizi paylaşınız.
TOPLUMSAL DEĞİŞME SÜRECİNDE OSMANLI TOPLUM YAPISI VE
CUMHURİYET DÖNEMİ
Türkiye’de toplumsal değişmeyi; Tanzimat öncesi, Tan-
zimat sonrası, Cumhuriyet Dönemi olmak üzere üç dö- BİLİYOR MUYDUNUZ?
nemde inceleyebiliriz:
Tanzimat Öncesi UNESCO Paris Genel Merkezinde 24-27 Ekim
2017 tarihleri arasında gerçekleştirilen Ulusla-
Osmanlı toplumsal yapısı, üç temel sınıfı bünyesinde rarası Danışma Komitesi Toplantısında, Topkapı
barındırıyordu: Asker ve sivil bürokratlardan oluşan üst sı- Sarayı Müzesi’nde bulunan Piri Reis Haritası’nın,
nıf; âyan, eşraf ve tüccarlardan oluşan orta sınıf; reaya (üre- Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilmesine karar
tici köylü)’dan oluşan alt sınıf. verdiğini biliyor muydu nuz?
www.topkapisarayi.gov.tr
Osmanlı İmparatorluğu’nun Yükseliş Dönemlerinde,-
devlet oldukça zengindi. Ülke dünya ticaret yollarının mer-
kezi konumundaydı. Fetihler yoluyla toprak kazanımları devam ediyor, bu durum ekonominin daha da güçlen-
mesini sağlıyordu. Ancak zamanla, Avrupa’daki bilimsel ve teknolojik gelişmelere Osmanlı İmparatorluğu ayak
uyduramadı. Çünkü merkezî otorite, var olan toplumsal ve ekonomik yapıyı aynen korumaya girişti. Tanzimat
öncesi dönemde bir dizi ıslahat hareketi gerçekleştirildi.
Tanzimat Sonrası
Toplumsal çözülmeyi önlemek amacıyla gerçekleştirilmeye çalışılan Batılılaşma çabalarının hız kazandığı
dönem,Tanzimat Dönemi olarak adlandırılır. 1839 yılında Mustafa Reşit Paşa tarafından Tanzimat Ferma-
nı’nın yayınlanmasıyla bu dönem başlamıştır.
Bu fermanla yeni bir idari sistemin, hukuk ve eğitim sisteminin hayata geçirileceği belirtilmişti. Aynı za-
manda hangi dine sahip olursa olsun yasalar önünde tüm halkın eşit haklara sahip olacağı ilan ediliyordu. Fer-
manın ilanı, Osmanlı toplum yapısında önemli değişmelere neden olmuştu.
Cumhuriyet Dönemi
Türk milleti bağımsızlığını Kurtuluş Savaşı ile kazanmış ve Türkiye Cumhuriyeti adı altında yeni bir devlet
kurmuştur. Yeni kurulan devlet Osmanlı Devleti’nden tümüyle çökmüş bir ekonomik ve toplumsal yapı devral-
mıştır. Cumhuriyet Türkiyesi’nin devraldığı bu olumsuz koşulları düzeltebilmek için Atatürk bir dizi inkılabın
bekletilmeden gerçekleştirilmesi gerektiğini biliyordu. Nitekim cumhuriyetin tam olarak yerleşebilmesi için
birtakım inkılaplar gerçekleştirdi. Öncelikle 3 Mart 1924 tarihinde halifelik kaldırıldı, sonra bunu sırasıyla;
25 Kasım 1925 tarihinde Şapka Kanunu, 30 kasım 1925 tarihinde tekke ve zaviyelerin kapatılması, 17 şubat
1926 tarihinde Medeni Kanun’un kabulü,1 Kasım 1928 tarihinde Latin harflerinin kabulü ve 21 Haziran 1934
tarihinde ise Soyadı Kanun’unun kabulü izledi.
128 TOPLUMSAL DEĞİŞME SÜRECİNDE OSMANLI VE CUMHURİYET DÖNEMİ
