Page 31 - Sosyoloji 2 | 2.Ünite

TOPLUMSAL ÇÖZÜLME
NEDENLERİ VE SONUÇLARI

KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Toplumsal çözülme 1. “Toplumsal bütünleşmenin gücünü kaybettiği yerde toplumsal çözülme kaçınılmaz-
dır.” sözünden ne anlıyorsunuz? Yorumlayınız.
2. Toplumsal çözülme kavramı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
3. Toplumsal ilişkilerin zayıflaması çözülme nedeni olarak görülebilir mi? Düşüncelerinizi
ifade ediniz.

TOPLUMSAL ÇÖZÜLME, NEDENLERİ VE SONUÇLARI
Toplumsal çözülme, özellikle maddi ve manevi kültür
ögelerinin bir bütün meydana getirecek şekilde birbirini BİLİYOR MUYDUNUZ?
tamamlayamaması durumunda ortaya çıkar. Böyle bir du-
Maddi ve manevi kültür ögeleri arasındaki
rumda toplum, işleyen bir bütün olma özelliğini kaybeder.
uyumsuzluğun artması durumunda toplumsal
Toplumsal değişmeye etki eden fiziki, biyolojik, teknolojik, çözülmenin kaçınılmaz olduğunu biliyor muy-
hukuki, kültürel ve siyasi faktörler aynı zamanda toplumsal dunuz?
çözülmeye de neden olur. Ancak bunun boyutları, hızı, şek- www.alanyadergi.akdeniz.edu.tr
li aynı istikamette olmaz. Toplumun herhangi bir alanın-
da meydana gelen bozulma, kirlenme, uyumsuzluk toplumsal çözülmeyi beraberinde getirecektir. Örneğin bir
toplumda ekonomik gelişme amaçlanıp maddi kültür unsurlarında ilerleme gerçekleştirilir, teknolojik buluşlar
artar; buna karşılık manevi unsurlarda değişme sağlanamazsa toplumsal çözülme başlar.

İŞ BÖLÜMÜ YETERSİZLİĞİ ÖRGÜTLENME YETERSİZLİĞİ
Bireylerin ihtiyaçlarının artması ve çeşitlenmesi Bireyler, ihtiyaçlarını tek başlarına gideremezler. Bu
sonucu bireysel yeteneklerin farklılığı zanaatları doğur- anlamıyla toplumsal ve ekonomik örgütler, insanın ya-
muş ve mesleki iş bölümü ortaya çıkmıştır. Sanayileşme şamını sürdürmesi açısından zorunludur. Örgütlerde iş
ile birlikte ise teknik iş bölümü oluşmuştur. İş bölümü bölümü kaçınılmazdır. Bu iş bölümünde, bireyler ya da
toplumda dayanışmayı güçlendirir. Ancak zaman za- gruplar arasında eşgüdüm ve uyum sağlanmaya çalışılır.
man iş bölümünün yeterince gelişmemiş olması, top- Bu uyum sağlanamazsa örgüt amaçlarına ulaşamaz ve
lumsal çözülmenin önde gelen nedenlerinden birini birtakım toplumsal sorunlar doğar.
oluşturur.

TOPLUMSAL
ÇÖZÜLMENİN
NEDENLERİ
DEMOKRATİK KURUMLAŞMA MİLLÎ BİRLİK BİLİNCİNİN
YETERSİZLİĞİ ZAYIFLAMASI
Demokratik yönetimlerde bireylerin gö- Millî birlik, toplumsal bütünlüğün sağla-
revleri sadece oy vermekten ibaret değildir. Oy verme nabilmesi açısından zorunludur. Manevi değerler et-
yoluyla kendi temsilcilerini seçen toplum üyeleri, aynı rafında bütünleşme ile millî birlik sağlanır. Toplumsal
zamanda seçtiği temsilcileri denetleme ve gerektiğinde çatışmalar ve çelişkiler azalır. Millî birlik bilincinin za-
ona verdiği yetkiyi geri alma hakkına sahiptir. Denet- yıflaması toplumsal çözülmelere neden olmaktadır.
leme, siyasi partiler, kitle iletişim araçları, sendikalar,
dernekler gibi sivil toplum örgütleriyle gerçekleştirilir.
Bireyler, bu örgütler aracılığıyla taleplerini ve önerilerini
ortaya koyar.

Toplumsal çözülmenin sonucunda toplumun unsurları (kurumlar, toplumsal grup ve tabakalar) arasındaki
bağlar zayıflar. Bu unsurlar görevini yapamaz hâle gelir. Gelişme yavaşlar, toplumsal sorunlar artar. Toplumun
varlığını sürdürmesi tehlikeye girer.

TOPLUMSAL ÇÖZÜLME NEDENLERİ VE SONUÇLARI 125