Page 27 - Sosyoloji 2 | 2.Ünite

TOPLUMSAL BÜTÜNLEŞME VE YAŞANTIMIZ

KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Bütünleşme 1. Toplumsal bütünleşme ve toplumsal dayanışma kavramlarından ne anlıyorsunuz?
• Fonksiyonel bütünleşme Görüşlerinizi paylaşınız.
• Mekanik ve organik 2. “Girmeden tefrika bir millete düşman giremez.
dayanışma Toplu vurdukça yürekler onu top sindiremez.”
M. Akif ERSOY’un dizelerini toplumsal bütünleşme kavramı açısından yorumlayınız.

TOPLUMSAL BÜTÜNLEŞME
Toplumdaki gruplar, kurumlar, sınıflar, örgütler ve iliş-
kiler gibi toplumsal yapının çeşitli ögelerinin birbirini ta- BİLİYOR MUYDUNUZ?
mamlayabilme durumuna ve sürecine toplumsal bütünleş-
Toplumsal bütünleşmeyi etkileyen fiziksel,
me denir. Toplumsal bütünleşme, toplumsal yapının çeşitli
ekonomik, teknolojik, sosyal ve kültürel faktör-
ögeleri arasındaki uyum sü recidir.
lerin, değişim süreciyle birlikte sosyal çözülme-
Toplumsal bütünleşmenin amacı; toplumun varlığının, ye de yol açabildiğini biliyor muydunuz?
birliğinin ve işleyişinin sür dürülmesidir. Toplumsal bütün- www.alanyadergi.akdeniz.edu.tr
leşme sağlanırsa insanlar, toplumsal norm ve değerler üze-
rinde fikir birliğine ulaşırlar. Toplumsal bunalım ve çatışmalar ortadan kalkar. Top lumsal gelişme de kolaylıkla
gerçekleşebilir.
Toplumsal Bütünleşme Şekilleri

Toplumsal bütünleşme, işlevsel (fonksiyonel) bütünleşme ve manevi değerler et rafında bütünleşme olmak
üzere iki yönden ele alınabilir;

• Fonksiyonel Bütünleşme
Fonksiyonel bütünleşme, kültür unsurlarının ve bu unsurlar nedeniyle bir araya gelmiş grup ve kurumla-
rın birbirini tamamlayarak bir bütün oluşturma sürecidir. Fonksiyonel bütünleşme ile toplumun varlığının,
birliğinin, işleyişinin ve sürekliliğinin sağlan ması amaçlanır. Bu amaç da ancak toplumsal uzlaşma ile gerçek-
leştirilebilir. Durkheim’a (Durkaym) göre toplumsal bütünleşme dayanışmayla sağlanır. Toplumdaki birey ve
kurumların birbirini tamamlaması olan dayanışma iki şekilde ortaya çıkar:
DAYANIŞMA

Mekanik dayanışma, benzerlikten meydana gelen dayanışmadır. Mekanik dayanışmanın egemen olduğu toplum-
larda insanlar arası farklar azdır. Üretim faaliyeti birbirine benzediği için insanlar, aynı duygu ve düşüncelere sahip olur
ve birbirlerine benzer. Örneğin köylerde insanlar genelde tarım ve hayvancılıkla uğraşarak tarlada çalışma, hayvanlara
bakma, kışa yiyecek hazırlama gibi benzer işlevleri yerine getirir. Bu benzer işlevler, bireylerin ortak duygu ve düşünceler
etrafında bütünleşmesini sağlar.

Organik dayanışma, farklılaşmanın bir sonucudur. Organik dayanışmanın bulun duğu toplumlarda bireyler de fark-
lı işlevleri gerçekleştirerek birbirlerini tamamlar. Or ganik dayanışma, iş bölümünün bir sonucudur. Nasıl bedendeki
çeşitli organlar farklı işlevleri yerine getirerek bir bütün oluşturuyorsa aynı şekilde bireyler farklı işleri yapa rak toplumda
bütünleşmeyi sağlar.

• Manevi Değerler Etrafında Bütünleşme
Toplumu meydana getiren ögelerin, içerdikleri öz itibarıyla birbirini tamamlamasıdır. Bir otomobilin monte
edilmeden yan yana bir yere konulmuş olan parçaları arasın da sadece yersel bütünlük söz konusudur. Bu parça-
lar otomobili oluşturacak şekilde birleştirildikten sonra uyumlu bir bütün oluşturur. Bu bütünden herhangi bir
parça çıkartıldığı zaman bütünün etkinliği durur.
Fonksiyonel bütünleşmede toplumun ögelerinin manevi bir birlik oluşturması gerekmez. Manevi değerler
etrafında bütünleşmede çeşitli unsurlar sadece işlevsel olarak değil, özde de birbirlerini tamamlar. Bir millî ülkü
etrafında birleşme, bunun en güzel örneğidir. Örneğin Kurtuluş Savaşı’nın başlamasıyla bağımsızlık ülküsü
etrafında birleşen Türk ulusu, özde birbirini tamamlayarak bağımsızlığını elde etmiştir.

TOPLUMSAL BÜTÜNLEŞME VE YAŞANTIMIZ 121