Page 25 - Sosyoloji 2 | 2.Ünite

TOPLUMSAL GELİŞMEDE
ORTA TABAKA GENİŞLEMESİNİN ROLÜ

KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Orta tabaka 1. “Orta tabaka, siyasi ve ekonomik açıdan toplumda denge rolünü üstlenir.’’ ifadesin-
den ne anlıyorsunuz? Yorumlayınız.
2. Orta tabakada yer alan meslek grupları neler olabilir? Örneklendiriniz.
3. Ülkemizde orta tabakanın sosyoekonomik durumu ile ilgili yapılmış araştırmalar hak-
kında bilgi toplayarak elde ettiğiniz verilerden hareketle sınıfta bir sunum yapınız.

TOPLUMSAL GELİŞME VE ORTA TABAKA GENİŞLEMESİ

Toplumlarda, alt ve üst tabakaya göre orta tabaka nü-
fusunun artması ve güçlenmesine orta tabaka genişlemesi BİLİYOR MUYDUNUZ?
denir. Bir ülkede orta tabakanın genişlemesi, ekonomik bü-
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2015 yılı-
yüme ve toplumsal gelişmeye yardımcı olur.
na ilişkin gelir ve yaşam koşulları araştırmasına
Orta tabaka, toplumda siyasi açıdan denge unsurudur. göre; en yüksek gelire sahip %20’lik grubun
toplam gelirden aldığı pay, geçen seneye göre
Çünkü insanlar, alt ve üst tabaka gibi zengin-yoksul, eği-
0,6 puan artarak %46,5, en düşük gelire sahip
timli-az eğitimli, saygın-az saygın gibi uç noktalarda özel-
%20’lik grubun payı 0,1 puan azalarak %6,1 ol-
likler taşımazlar. Orta tabakanın güçlü olduğu ülkelerde
duğunu biliyor muydunuz?
bireyleri etkilemeye ve yönlendirmeye çalışan kişi ve grup-
www.tuik.com.tr
lar fazla taraftar toplayamaz. Ayrıca orta tabaka, ekonomik
düzeyi çok düşük olmayan aydın kesimi de içine alır.
Orta tabaka, ekonomik bakımdan da denge unsurudur. Alt tabakanın geniş olduğu toplumlarda zengin
ve yoksul arasında eğitim, sağlık, barınma koşulları açısından bü yük farklılıklar olur. Alt tabakadakiler, iyi bir
eğitim alamadığından veya iş kurmak için gerekli sermayeye sahip olamadığından ekonomik yaşama etkin bir
katkıda bulunamazlar. Bu durum mal ve hizmetlerin üretiminin az olmasına, üretilenlerin az olması da pahalı
ol masına yol açar. Bu koşullarda sağlıklı beslenme, eğitim gibi olanaklardan daha az ya rarlanabilecek olan alt
tabakadakiler giderek yoksullaşır. Üretimi elinde bulun duran üst tabakadakiler ise daha fazla kazanç elde eder
ve gelir oldukça dengesiz da ğılır. Sonuç olarak tüm bunlar ekonomik büyümeyi engeller. Çünkü bir toplumda,
nitelikli nüfusun çoğalması ve bu nüfusun ekonomiye üretici ve tüketici olarak den geli şekilde katılmasıyla
ekonomik gelişme sağlanır. Bu durumda hem yaşam ko şullarını iyileştirebilecek nitelikte mal ve hizmet üreti-
lebilir hem de bireylerin büyük bir kısmı bunlardan yararlanabilecek olanaklara sahip olur. Ekonomik gelişmeyi
sağlayacak bu koşulların oluşması ise ancak toplumda orta tabakanın geniş olmasıyla mümkündür.
Tüm bu siyasi ve ekonomik işlevlerinden dolayı günümüz çağdaş toplumlarında, orta tabakanın genişletil-
mesi amaçlanır. Bu nedenle devletler, orta sınıfın çoğunlukta olmasını sağlayacak düzenlemelere giderler. Ör-
neğin alt tabakadakilere sağlanan sosyal ve ekonomik destekler, alt tabakadakilerin sayısını azaltmaya yönelik
önlem lerdir. Kazanç sahiplerine yönelik olan yasal düzenlemeler ise kârın, belirli bir kesimin elinde toplanması-
nı engeller. Böylece toplumun her tabakasına eğitim, sağlık ve teşebbüste fırsat eşitliği sunularak orta tabakanın
genişletilmesi sağlanır.

Üst tabaka Üst tabaka Üst tabaka
Orta tabaka
Orta tabaka Orta tabaka
Alt tabaka
Alt tabaka
Alt tabaka
Gelişmemiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Gelişmiş Ülkeler

Ülkelerin Gelişmişlik Düzeyine Göre Tabakalaşma Piramitleri

TOPLUMSAL GELİŞMEDE ORTA TABAKA GENİŞLEMESİNİN ROLÜ 119