Page 27 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 8.Ünite

8. Ünite

Tunus’ta başlayan olaylar diğer Arap ülkelerine de yayıldı. 25 Ocak 2011’de
Mısır’ın en büyük meydanı olan Tahrir Meydanı’nda, Arap baharının esinti-
leri yayılmaya başladı. Kısaca “Öfke Günü” olarak da bilinen 25 Ocak gü-
nünde, Mısır halkı özgürlük için sloganlar atmaya başladı. Tunus’ta olduğu
gibi Mısır’da da açlık, işsizlik, yolsuzluk, diktatörlük gibi benzer sorunlar
sebebiyle halk isyan etmeye başladı. Ülkede gitgide büyüyen isyan nedeniyle
Hüsnü Mübarek’in 1981’de başlayan yönetimi, 11 Şubat 2011’de istifa etme-
siyle son buldu. Mısır’da yapılan demokratik seçimleri Muhammed Mursi
kazandı (Görsel 8.24). Muhammed Mursi, Mısır’da demokratik seçimle başa
geçen ilk cumhurbaşkanı oldu.

Düşün ve Tartış
Muhammed Mursi’nin Mısır’ın tarihi boyunca seçimle işbaşına gelen
ilk devlet başkanı olmasını nasıl yorumluyorsunuz?

Mısır’dan sonra Libya’da da protestolar başladı. Libya’daki protestolar bir
süre sonra demokratik gösterilerden Libya hükûmetine karşı silahlı bir baş-
kaldırıya dönüştü. Bu durum Libya’yı iç savaşa sürükledi. Bu çatışmalarda
ölenlerin sayısı artmaya başlayınca dünya kamuoyu yaşanan duruma tepki
göstermeye başladı. Fransa, yaşanan olaylara seyirci kalamayacağını söyle-
yerek NATO ile birlikte olaylara müdahale etti. NATO güçleri Libya askerî
güçlerini havadan vurdu.

Libya yönetiminin zayıflamasıyla muhalif güçler başkent Trablus’u ele geçir-
di. Libya Lideri Muammer Kaddafi, muhalif milisler tarafından linç edilerek
öldürüldü.
Görsel 8.24: Mısır Devlet Başkanı
Arap Baharı’nın etkileri Suriye’de daha sert ortaya çıktı. Ülkeye egemen Muhammed Mursi
Baas Partisi yönetiminin demokratik olmayan ve baskıcı yönetiminden bu-
nalan halk, rejime karşı protestolara başladı. Devlet Başkanı Beşşar Esed yö-
netimindeki Baas rejiminin protestolara karşı müdahalesi çok sert oldu. Bu-
nun üzerine harekete geçen halk ise silahlanmaya başladı. Suriye’de iç savaş
başladı. Yüzbinlerce insan hayatını kaybetti. Ülkede yaşamın zorlaşmasıyla
beraber birçok Suriyeli kendi ülkesinden kaçarak başka ülkelere sığındı. 4
milyon kadar Suriyeli dünyanın çeşitli yerlerine sığınmacı olarak yerleştirildi.
Bu sığınmacılardan yaklaşık 3 milyonu ise Türkiye’ye geldi.

Körfez ülkelerinden Bahreyn ve Yemen’de de Arap Baharı’nın etkileri gö-
rüldü. Bu iki ülkede protestolar bir süre sonra mezhep çatışmasına dönüştü.
Suudi Arabistan’ın müdahalesiyle Bahreyn’de muhalifler bastırıldı. Fakat Ye-
men’de durum Libya ve Suriye’deki gibi bir iç savaşa dönüştü.

Sıra Sizde
Tunus’ta başlayan Arap Baharı neden Suriye’de, Libya’da ve
Yemen’de yıkıcı bir iç savaşa dönüştü?

2010’da Tunus’ta başlayan değişimle Orta Doğu’da daha demokratik bir dö-
nemin başlayacağı düşünüldü. Fakat beklenen olmadı. Sürecin bazı ülkelerde
iç savaşa dönüşmesi bölgede istikrarsızlığa yol açtı. Batı ülkelerinin siyasi
çıkarları nedeniyle bu çatışmalara müdahale etmesi bölgedeki sorunları daha
da derinleştirdi. Bu istikrarsızlık sonucu ortaya çıkan terör örgütleri, hem ça-
tışmaların yaşandığı ülkeler hem de bölgenin diğer ülkeleri için bir güvenlik
sorunu hâline geldi. Mısır’da ise demokratik yollarla seçilmiş Muhammed
Mursi’nin askerî bir darbeyle devrilmesi ülkedeki ve bölgedeki demokrasi
beklentilerini sonlandırdı.

Anayasada yapılan değişiklikler halk oylamasına
Mavi Marmara Katliamı yaşandı. (referandum) sunuldu.
2010 2010

12 Eylül 249