Page 29 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 8.Ünite

8. Ünite

Bu süreçte Türkiye’nin girişimiyle 2003’te Şam’da toplanan Irak’a Komşu
Ülkeler Zirvesi’nde Irak sorununun barışçı yollardan çözümü ve Irak’ın ye-
niden yapılandırılması görüşüldü. İşgalci ABD güçleri, yeni Irak hükûmeti
ile imzaladığı güvenlik antlaşmasıyla belli şartlarda Irak’taki etki ve varlığını
korumayı garanti altına alarak 2009’dan itibaren askerlerini Irak’tan çekme-
ye başladı. Çekilen ABD kuvvetleri, görevlerini Iraklı askerlere ve polislere
devrettiler.
Savaş sonrası Irak’ta sivil bir yönetim kurulmasına karşın var olan şiddet
azalmadı. İşgalden sonra kaç Iraklı sivilin öldüğü tam olarak tespit edilemedi.
Resmî olmayan rakamlara göre bu sayı bir milyona ulaştı. Yeni Irak hükûmeti
ülkede otoriteyi kuramadığından, ülkede farklı hedefleri olan, zaman zaman
gevşek bir işbirliği çerçevesinde hareket eden onlarca silahlı grubun faaliyet-
leri devam etti.

Irak, dünyanın en büyük ham petrol rezervine sahip ülkelerinden biridir. Pet-
rol, Irak’ın gayrısafi yurtiçi hasılasının yüzde 60’ına karşılık gelmektedir.
Bu petrol zenginliğine rağmen, denetimsiz silahlı grupların boru hatlarına ve
pompa merkezlerine sürekli saldırıları nedeniyle, petrol üretimi işgal önce-
sindeki 2,5 milyon varil düzeyine çıkamamıştır. Bu da Irak halkının yaşam
standardını düşürmektedir.

Irak’ın kuzeyinde kurulan özerk yönetim ve merkezî Irak hükûmeti arasında
başta petrol olmak üzere pek çok konuda anlaşmazlık olması, ülke siyasetinin
mezhep ve aşiret esası üzerinden belirlenmesi ülkede istikrarsızlığı artırmış-
tır. Bu istikrarsızlıktan yararlanan PKK terör örgütü, Irak’ın kuzeyinde üs-
lenmiş ve Türkiye’ye karşı terör saldırıları gerçekleştirmiştir. Bunun yanında
2014’te Irak’ın en büyük kentlerinden Musul ve Tikrit’in yanı sıra bölgedeki
bazı kentlerde kontrolü ele geçiren DAEŞ terör örgütü, hem bölge hem de
Türkiye için büyük bir tehdit hâline gelmiştir. Irak’ın bu durumu Türkiye için
ciddi bir güvenlik sorunu hâline gelmiştir.
Suriye’deki Gelişmeler

2010’da Orta Doğu ülkelerindeki demokratik olmayan yönetimlere karşı
başlayan ve Arap Baharı olarak adlandırılan süreç, her ülkede farklı etkilere
yol açtı. Arap Baharı’nın etkisiyle Suriye’deki tek partili Baas rejimine karşı
başlayan protestolar, rejimin sert tutumu sonucu bir iç savaşa dönüştü. Daha
fazla demokrasi talebiyle başlayıp bir iç savaşa dönüşen Suriye olayları, Baas
rejiminin sert müdahaleleri, radikal unsurların çatışmalara dâhil olmasıyla
büyüdü. ABD, İran ve Rusya’nın doğrudan ya da dolaylı yollardan destekle-
dikleri gruplar aracılığı ile Suriye’ye müdahale etmesi ülkeyi büyük bir yıkı-
ma sürükledi.

Suriye’de devlet otoritesinin ortadan kalkmasıyla birlikte DAEŞ terör örgü-
tü güçlendi ve Türkiye için bir tehdit hâline geldi. DAEŞ, Türkiye’nin sınır
yerleşimlerine zaman zaman terör saldırıları gerçekleştirdi. Bunun yanı sıra
PKK’nın Suriye kolu olan PYD terör örgütü ülkedeki otorite boşluğundan
yararlanarak Suriye’nin kuzeyinde etkin hâle geldi. DEAŞ terörü ile müca-
dele bahanesi ile özellikle ABD tarafından silahlandırılan PYD terör örgütü,
Suriye’nin kuzeyini ele geçirerek devletleşmeye doğru gitmek istedi. Fakat
24 Ağustos 2016’da Türk Silahlı Kuvvetlerinin Özgür Suriye Ordusu (ÖSO)
ile birlikte başlattığı Fırat Kalkanı Harekâtı ile PYD’nin uygulamak istediği
planın önüne geçildi. Azez, Cerablus ve El Bab bölgeleri DAEŞ’ten temizle- Görsel 8.26: Fırat Kalkanı Operasyonu
nerek huzur sağlandı (Görsel 8.26).

Nuri Bilge Ceylan’ın yönettiği Kış Uykusu filmi Cannes
Taksim Gezi Parkı olayları başladı. Film Festivali’nde Altın Palmiye Ödülü’ne layık görüldü.
2013 2014

251
28 Mayıs