Page 25 - Türk Dili ve Edebiyatı - Ünite 4

Makale

1. Metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

2. Metinde yazarın bakış açısını belirleyiniz.

3. Metnin üslup özelliklerini belirleyiniz.
4. “Balkanlardan gelip Türkiye’ye yerleşmiş bir ailenin çocuğu olan Necati Cumalı, Ege bölgesi in-
sanlarının çeşitli problemleri çevresinde kurulan romanlarından sonra Makedonya 1900 ve Viran
Dağlar’da Makedonya’yı ele alır.” cümlesinin ögelerini bulunuz.

5. “Makedonya’nın güneydoğusunda, Kastorya ile Noylan gölleri arasında, büyüklü, küçüklü yarım
düzine köy, Goriçka beylerinin toprakları içinde kalırdı. İki göle karışan çaylar, ırmaklarla sulanan
o bereketli toprakların beyliğini, Padişah II. Murat, ailede adı unutulmayan büyük babaları Seyit
Ali Bey’e, Kosova Meydan Savaşında gösterdiği büyük yararlılıkların karşılığı olarak bağışlamıştı.”

Yukarıdaki cümlede geçen noktalama işaretlerinin kullanılma amaçlarını belirleyiniz.

6. Edebiyatın toplumsal bir işlevi mi olduğu, yoksa bireysel ya da duygusal ihtiyaçlara mı cevap ver-
mesi gerektiği konusundaki oranlar, birbirine çok yakın görünmektedir. “Bence edebiyat toplumsal
gerçekleri yansıtmalıdır” maddesine %54,6 oranında katılan öğrenciler (Tablo 20); “Edebiyat duy-
gusal ihtiyaçlara cevap vermelidir” maddesine %58,1 oranında katılım göstermişlerdir (Tablo 21).
Edebiyatın bireysel, duygusal ihtiyaçlara yönelik bir işlevinin olduğu konusundaki oran daha yük-
sek görünmektedir.
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ayyıldız vd., Okuma Kültürü Üzerine Bir Araştırma

Yukarıda verilen parçadan hareketle makale türünün özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden han-
gisine ulaşılamaz?

A) Açıklayıcı ve yorumlayıcı niteliğe sahiptir.
B) Düşünceyi inandırıcı kılmak için sayısal verilere başvurulmuştur.

C) Söz oyunlarına ve kapalı ifadelere yer verilmiştir.
D) Anlatımda nesnel bir tutum sergilenmiştir.

E) Aydınlatmak ve bilgilendirmek amacı güdülmüştür.

7. Bilimsel metinler ve edebî metinlerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Bilimsel metinlerde terimlere, edebî metinlerde yan ve mecaz anlamda kullanılan kelimelere
yer verilir.
B) Bilimsel metinlerde nesnel, edebî metinlerde öznel bir anlatım tutumu sergilenir.

C) Bilimsel metinler herkesçe aynı biçimde anlaşılabilirken edebî metinlerde çok anlamlılık söz
konusudur.

D) Bilimsel metinlerde fiziki gerçeklik, edebî metinlerde kurgusal gerçeklik söz konusudur.
E) Her iki metin türünde de söz sanatlarından yararlanılarak okuyucuya estetik zevk kazandırma
amaçlanır.

8. Aşağıdakilerden hangisi bilimsel metinlerde düşünceyi inandırıcı kılmak için başvurulan yol-
lardan biri değildir?
A) Örneklendirme B) Alıntı yapma C) Sayısal verilerden yararlanma

D) Soyutlama E) Karşılaştırma

131