Page 21 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 - Ünite 5

Sohbet ve Fıkra

4. İlk fetihlerini at üstünde yapmıştın. Bu sana kâfi gelmedi. Makineyi yaptın. Amma şimdi, bak ma-
kine seni fethediyor. Sen atı ehlileştirmiştin amma makine seni vahşileştirdi. Acaba kendi yaptığın
makineyi ehlileştirebilecek misin?
Yukarıdaki cümlelerdeki noktalama işaretlerinin kullanılma amaçlarını belirleyiniz.

5. Sohbet türünde metin oluşturmak isteyen biri aşağıdakilerden hangisine başvurmaz?

A) Anlattıklarını kanıtlama yoluna gider.
B) Yazısını gazete ve dergilerde yayımlar.

C) Yazısında mizahi fıkralardan yararlanabilir.
D) Yazılarında, senli benli konuşma üslubu kullanabilir.

E) Sanat dünyasındaki gelişmeleri yakından takip eder.

6. Sana yapılmasını istemediğini sen de başkasına yapma... Kolay gibi gözükür, ama kolay değildir
bu. Birçok kimselerin “Ahlak... ahlak...” diye yasalar, kurallar uydurmağa çalışmaları da zaten bunun
kolay olmaması yüzündendir. Size yapılmasını istemediğiniz işi siz de başkasına yapmıyacaksınız,
yani kendinizi onun yerine koyacaksınız, bencilliğinizden silkineceksiniz, sizin bir etiniz, kemiği-
niz olduğu gibi onun da bir eti, kemiği olduğunu, onun da acılar duyabileceğini düşüneceksiniz.
O kadar da değil: Size yapılmasını istemediğiniz birtakım şeyler var, siz de onları kimseye yap-
mıyorsunuz, yetmez ki bu. Belki o adam kendisine başka şeylerin de yapılmasını istemiyor, sizin
aldırmayacağınız bazı şeylerden sinirleniyor, kendinizi onun yerine koyacaksınız, o sinirlenmeyi
anlıyacaksınız, acısını hayal edeceksiniz, artık o adama o işleri de yapmayacaksınız.
Nurullah Ataç, Ahlak

Yukarıdaki metinden hareketle fıkra türüyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Kişisel görüşler dile getirilmiştir.
B) Okuyucuları yönlendirme amaçlanmıştır.

C) Rahat ve samimi bir dil kullanılmıştır.
D) Düşünceleri kanıtlama amacı güdülmüştür.

E) Güncel bir konu ele alınmıştır.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ögelere ayırmada yanlışlık yapılmıştır?
A) Mizah / her aklın, her zekânın dokuyacağı bir kumaş değildir.

B) Akıllı insan / şüphesiz / atasözünün dediği gibi / yapmalıdır.
C) Birden / etrafımızda / dünyanın bütün manzaraları / değişti.

D) Dünyanın güzelliğinden / korkmaya / başlamıştık.
E) Dünyada, insanlar arasında en iyi, en isabetli dağıtılmış olan şey / akıldır.

8. Gazete, aşağıdaki türlerden hangisinin gelişiminde etkili olmuştur?
A) Hikâye B) Anı C) Fıkra D) Roman E) Günlük

153