Page 31 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 6.Ünite

Roman

YAŞLI ADAM VE DENİZ

Santiago (Santiyago), küçük kayığıyla yalnız başına avlanan, Kübalı, yaşlı
5. Metin bir balıkçıdır. Seksen dört gündür talihsizlik yaşamakta, denizden her gün
eli boş dönmektedir. Bundan dolayı yaşlı adamın yanında ona yardımcı olan
çocuğu, ailesi alıp başka bir kayığa vermiştir. Buna rağmen balıkçılığı yaşlı
adamdan öğrenen ve onu çok seven çocuk, her gün yaşlı adamı ziyaret et-
mekte ve onun ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Yaşlı balıkçı, seksen beşinci gün
şafak sökmeden denize yeniden açılır. Büyük bir balık yakalamaya kararlıdır.
Bu nedenle kayığıyla diğer balıkçılardan daha uzaklara gider. Artık kıyı görünmemektedir. Güneş
iyice yükselip hava ısındığında yaşlı adamın oltasına bir balık vurur. Bu çok büyük bir kılıç balığı-
dır. Balık çok güçlü olduğu için kayığı sürüklemeye başlar. Balığı yormadan yakalayamayacağını
anlayan yaşlı adam, onun kayığı sürüklemesine izin verir. Balık, kayığı açık denizde iki gün
boyunca sürükler.

Aşağıdaki parçada balığın artık yorulup teknenin etrafında dönmeye başlaması ve yaşlı balıkçının
onu yakalamak için verdiği mücadele anlatılmaktadır.
Denize açıldığından beri güneş üçüncü kez yükselmeye başlarken, balık dönmeye, kayığın çevre-
sinde daireler çizmeye başladı.
Önce ipin eğrisinden balığın döndüğünü hemen anlayamamıştı ama umduğundan erkendi. İpte
hafif bir gevşeme hissetmişti, sağ eliyle usul usul çekmeye başladı. Her zaman olduğu gibi önce
gerilmiş, fakat koptu kopacak bir durumdayken birden gelmeye başlamıştı. İpi omzundan aşırarak
hızla çekmeye koyuldu. İki elini birden uyumlu bir biçimde yaylandırarak vücudu ve ayaklarıyla
mümkün olduğu kadar ip çekiyordu. Kendi gibi yaşlı kolları ve omuzları da ellerinin hareketine uyarak
aynı biçimde yaylanıyordu.
“Oldukça büyük bir daire çizecek” diye söylendi. “Ama dönmeye başladı ya!”

Bir ara ip artık gelmez oldu; güneşin ilk ışıkları altında üzerindeki suları sıçratmaya devam etti.
Sonra yeniden elinden kaymaya koyuldu; yaşlı adam diz çökmüş, gönülsüz gönülsüz çektiği iplerin
yeniden karanlık sularda kayboluşunu seyrediyordu.

“Şimdi çemberin en uzak noktasını dönüyor” diye söylendi. “Elimden geldiği kadar sıkı tutmalıyım.
Her dönüşte çember biraz daha küçülüp daralacak. Kimbilir bir saate kalmaz, onunla karşı karşıya
oluruz. Şimdi kendisini öldürebileceğime inandırmalıyım onu.”

Balık yavaş yavaş dönmeyi sürdürüyordu. Yaşlı adam terden sırsıklam olmuş, iki saat içinde ölesiye
yorulmuştu. Fakat daireler şimdi biraz daha ufalmıştı. Bir ara ipin eğrisinden balığın da yüzeye çıktı-
ğını anladı.

Bir saatten beri yaşlı adam gözlerinin önünde siyah benekler görüyor; alnından sızan tuzlu terler,
gözlerini yakıyordu. Bu kara beneklerden korkmuyordu. İpi gererken harcadığı gücün sonucuydu
bunlar. Buna karşın iki kez bayılacak gibi olmuştu. Başı dönüp gözleri kararmıştı. İşte asıl canını sıkan,
onu korkutan bunlardı.
“Kendimi kaybedip balıkla birlikte ölmenin sırası mı” diye söylendi. “Şimdiye kadar çok iyi idare
ettik. Allahım sen bana kuvvet ver. (...)

Tam bu sırada, iki eliyle asılmakta olduğu ipte ani bir zorlama sezinledi. Keskin, sert, ağır bir titre-
şimdi bu.

“İpi burnuyla zorluyor olmalı” diye düşündü. “Bunun böyle olacağı belliydi. Başka çaresi yoktu za-
ten. Canını yakıp sıçramasına yol açar bu ama ben yine dönmesini yeğ tutardım. Zıpladıkça iğnenin
takıldığı yer biraz daha büyüyüp yırtılacak. O zaman iğneden kurtulması ihtimali de var.”

“Zıplama balık” diye söylendi. “Zıplama emi!”

185