Page 20 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 9.Ünite

9. Ünite

ğum yere gelmeleri için yanımdaki emirzabitini geriye saldırdım. Bu efrat süngü takıp yere yatınca
düşman efradı da yere yattı. Kazandığımız an bu andır.
Bir koca muharebenin ufacık bir lahzeye bağlı olduğunu, hattâ bir memleket hayatının fena kul-
lanılmış bir an yüzünden tehlikeye düşebileceğini, burada olduğu gibi iyi kullanılmış bir anın ise bir
muharebenin ve bir vatanın mukadderatını iyileştireceğini o dakikayı görür gibi canlanmış bir ifade
ile duymak insanın tüylerini ürpertiyordu!
[cenup: Güney; efrat: Kişiler, bireyler; filhakika: Gerçekten, doğrusu; lahze (lahza): An; muhake-
mei mantıkiye: Akıl yürütme; muhavere: Karşılıklı konuşma; tarassut: Gözetleme.]

1. Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.

2. Yazarın konuya ve okuyucuya yönelik yaklaşımını belirleyiniz.
3. Metni, tarih bilimine katkısı açısından değerlendiriniz.

4. Aşağıdaki cümlelerde noktalama işaretlerinin kullanım amaçlarını belirleyiniz.
Dedim:
— Paşa Hazretleri! Şüphesiz ki Çanakkale harbi bu memleketin çocuklarındaki fedakârlığı, vatan
toprağını yabancıya vermemek için bir saadete koşar gibi ölüme atıldığını göstermek itibarile ta-
rihimizde unutulmaz bir kahramanlık merhalesi vücude getirmiştir.

5. “Konu ile ilgili açıklama yazıp tüm birimlere gönderildi.” cümlesindeki anlatım bozukluğunun
nedenini belirleyerek cümleyi doğru şekilde yeniden düzenleyiniz.

6. Sorulu cevaplı bir metin türüdür. Yalın, açık, duru bir dil ve anlatımı vardır. Bu türde söyleşmeye
bağlı anlatımın yanı sıra açıklayıcı, tartışmacı ve öyküleyici anlatıma da başvurulabilir. Okuyucuya
bilgi vermek amaçlanır. Muhataba yöneltilen sorular önceden belirlenir.

Bu parçada tanıtılan tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Deneme B) Röportaj C) Söyleşi D) Mülakat E) Söylev

7. I. Bir gerçek, sorun, olay ya da durum ortaya konulur.
II. Araştırmaya, incelemeye ve somut olgulara dayanır.
III. Gazete ve dergilerde yayımlanan öğretici metin türüdür.

IV. Olay ve olgular aktarılırken ayrıntılara yer verilir.
V. Bir kişiyi sorulara verdiği cevaplarla tanıtmak amaçlanır.

Yukarıda numaralandırılmış cümlelerin hangisinde röportajla ilgili bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

8. Aşağıdakilerin hangisinde eserin yazarı yanlış verilmiştir?

A) Diyorlar ki-Ruşen Eşref Ünaydın
B) Bir Bulut Kaynıyor-Yaşar Kemal

C) Edebiyatçılarımız Konuşuyor-Mustafa Baydar
D) Doğuda Kıtlık Vardı-Halil Aytekin

E) Ustalarla Konuşmalar-Nurullah Berk

268