Page 124 - Yönetim Bilimi (Tüm Kitap)

Yönetim Bilimi

Bu yaklaşıma göre insan da bir sistemdir. Sinir sistemi, sindirim sistemi ve
dolaşım sistemi alt sistem olarak ele alınabilir. Bu alt sistemlerden birinde
meydana gelecek bir sorun, diğer alt sistemleri ve giderek bütün vücudu
yani bütün sistemi olumsuz yönde etkileyecektir. Yine toplum düzeni de bir
sistem olarak düşünülebilir. Sosyal ve siyasi vb. oluşumlar, toplum sistemi-
nin alt sistemi olarak karşımıza çıkar.

Son yıllarda sosyal olay ve olgulara da uygulanmaya çalışılan “sistem” kav-
ramı, Avusturyalı Biyolog Ludwig Von Bertalanffy’nin [Ludvik Von Bertılın-
fi (1901-1972)] 1920’lerde başlattığı “Genel Sistem Teorisi”ne dayanır. Bu
teori, bütün bilim dalları için ortak bir model kurma amacıyla ortaya kon-
muştur. Daha sonra bu teori, dünyaya ait genel ilişkilerin tanımlanmasına
yarayacak bir nitelik kazanmıştır.

Genel sistem teorisi başlangıçta biyoloji, matematik gibi alanlarda geliştiril-
miş olmakla beraber zamanla insan davranışları, sosyal olaylar ve örgütleri
açıklamada ve yorumlamada kullanılmaya başlanmıştır. Böylelikle “Sistem
Yaklaşımı”; eğitim, sosyoloji, psikoloji, yönetim gibi alanlarda da etkinleş-
miştir. Bu yaklaşım, 1960’lı yıllarda kullanılan en yaygın yaklaşım olmuştur.
Belirli bir bütün (insan, devlet, toplum vb.), sistem yaklaşımıyla çözümlene-
ceği zaman “Sistemin amaçları ve önemli parçaları nelerdir? Bu parçaları
bağlayan unsurlar ve uyumu sağlayan süreçler nelerdir? Bu süreçlerin özel-
likleri nelerdir?” sorularının sorulması gerekir.
4.1.1. Sistem Türleri
Sistemler, çevreyle etkileşimine göre açık ve kapalı sistem olmak üzere
ikiye ayrılır:
a) Açık Sistem

Açık sistemde, sistem ile sistemin faaliyette bulunduğu çevre arasında ener-
ji, bilgi ve madde alışverişi vardır. Bu tür sistem, devamlılığını sağlamak için
dış çevreyle ilişki kurmalıdır. Bu, sistemin dinamik bir denge sağlaması için
gereklidir.
Açık Sistemlerin İşleyişi: Açık sistem,
sürekli olarak çevresinden girdi alır ve den-
ge içinde çalışmasına devam eder (Görsel
4.2). Çevresindeki değişmelere göre iç ya-
pısında da değişiklik yapar ve dengesini
korur.
Açık sistemin bunu sağlayabilmesi için çık-
tıdan bir dönüt alması gerekir. Geri besle-
me ya da feedback olarak da adlandırılan
bu süreçte sistem, çalışmasını değerlendir-
me ve gerekirse düzenleme imkânı bulur.
Bu dönüt de tekrar girdi olarak kullanılırsa
sistem sürekliliği sağlanır. Görsel 4.2: Açık sistem
122