Page 65 - DESEN 12

CİRİT OYUNU
Cirit, Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları bir ata
sporudur. Türkler bu atlı oyunu Orta Asya’dan Ana-
dolu’ya getirmişler ve günümüze kadar oynamaya
devam etmişlerdir. Osmanlıda bayramlarda, ya-
bancı devlet adamlarının ağırlanmasında ve ziya-
fetlerde atlı cirit oynanmaktaydı. Osmanlılarda “cirit
oynamak” yerine “ciride binmek” tabiri de kullanıl-
mıştır. Cirit oyunu 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin
en gözde gösteri sporu olmuştur. Atalarımız barış
zamanlarında atlarını ve askerlerini zinde tutabil-
mek için atlı cirit sporunu tesis etmiştir. Atlı cirit, in-
sanları sadece bedenen değil ruhen de eğiten bir Görsel 1.75: Cirit oyunu
spor dalıdır. Bu oyunda hiçbir spor müsabakasında
bulunmayan rakibi bağışlama şeklinde bir davranış
vardır. Hasmının önünü kesip ona ciritle vurma im-
kânı varken vurmayıp bağışlayan sporcu puan ka-
zanmaktadır. Bu yönüyle atlı cirit, spor ve erdemin
birlikte anıldığı asil bir yapıya sahiptir (Görsel 1.75,
1.76 ve 1.77).
Osmanlılarda atlı cirit oyununun başlıca oyun alanı
At Meydanı’dır (Bugünkü Sultan Ahmet Meydanı).
Burada her zaman cirit talimi yapan atlılara rastla-
mak mümkündü. Asıl müsabakalar cuma günleri
cuma namazından sonra yüzlerce at eşliğinde ya-
pılırdı. Şehir içindeki ikinci önemli cirit alanı Küçük
Ayasofya ile Kadırga arasındaki Cündi (Süvari)
Meydanı’dır. Topkapı Sarayı’nda da Gülhane Bah- Görsel 1.76: Cirit oyunu eskizi, komisyon tarafından çizilmiştir.
çesi’ne doğru büyük bir cirit meydanı bulunurdu.
Cuma namazından sonra burada cirit oynayan sa-
ray halkına çoğu zaman padişah da katılırdı. Cirit
oyununda saray halkı geleneksel olarak Bamyacı-
lar ve Lahanacılar adlı iki takıma ayrılır, padişahlar
da bu iki takımdan birine dâhil olurdu. Saraydaki
cirit meydanında bu iki takımı simgeleyen, birinin
tepesinde bir bamya, diğerinin tepesinde bir la-
hana heykeli bulunan iki mermer sütun bugün de
durmaktadır. Atlı cirit oyunu, daha elli yıl öncesine
değin Anadolu’da yaygın bir oyun olduğu hâlde son
yıllarda sadece Erzurum, Erzincan, Uşak, Bayburt,
Ankara, Manisa, Kars yörelerinde yaşamaya devam
etmektedir. Bu oyun İran, Afganistan, Kırgızistan,
Kazakistan, Tacikistan gibi Asya ülkelerinde oynan-
maya devam etmektedir.
• Hayvanlarla oynanan geleneksel ve güncel
sporları araştırınız.
• Cirit oyunu ile ilgili Genel Ağ, dergi ve gazete
gibi kaynaklardan görseller araştırınız. Bu ko-
nularla ilgili fotoğraflar çekiniz.
• Görselleri kullanarak veya gözlem yoluyla eskiz
ve desenler çiziniz.
Kullanılabilecek malzemeler
• 35x50 cm resim kâğıdı, eskiz defteri, resim ka-
lemleri, silgi. Görsel 1.77: Cirit oyunu, komisyon tarafından çizilmiştir.

63