Page 16 - FOTOĞRAF (seçmeli 9,10,11 ve 12. sınıflar)

Sanayi Devrimi’nin en önemli özelliği bilimsel ve teknolojik gelişmeleri, ekonomik kalkınma ve zen-
ginleşmeyi neden-sonuç ilişkisi içerisinde etkilemesidir. Bu etki sadece ticari ve ekonomik alanla sınırlı
kalmamış, toplumsal ve kültürel alanda da kendisini göstermiştir. 19. yüzyılda yapılan bilimsel icatların
oldukça fazla olmasının nedeni de bu şekilde açıklanmaktadır. Bu dönemde özellikle bilimsel alanda ya-
pılan çalışmalar, geleneksel resmetme yöntemlerinin yerine yeni bir resmetme aracının ortaya çıkması
sonucunu da doğurmuştur (Görsel 1.6, 1.7).
Fotoğrafın somut olarak ortaya çıktığı asıl dönem Sanayi Devrimi’nin (1750-1895) yaşandığı yıllardır.
Sanayi Devrimi, 18. yüzyılda ilk olarak İngiltere’de başlayan daha sonra Amerika ve Avrupa’ya yayılarak
tüm dünyayı etkileyen bir dönüm noktasıdır.

Görsel 1.6: Camera obscura çizimi Görsel 1.7: Camera obscura

Joseph Nicephore Niepce ve Fotogravür (Heliogravure)

Joseph Nicéphore Niepce [Jozef Naysfor Nips
(1765-1833)] litografi yöntemi ile ilgilenmiş, gö-
rüntüleri fotokimyasal yolla taş üzerine geçirmeye
çalışmıştır. 1810 yılında başlayan bu çalışmalar
’’fotolitografi’’ yönteminin temelini oluşturmuş-
tur. Niepce 1816 yılında kâğıdın üzerine gümüş
klorür sürerek kâğıdı ışığa duyarlı hâle getirmiş-
tir. Daha sonra camera obscura kullanarak elde
ettiği görüntüyü saptamaya çalışmış fakat tam
anlamıyla saptayamadığı için negatif görüntüden
pozitif kopyalamayı başaramamıştır.
J.N Niepce tarihteki ilk fotoğrafı 1926 yılında
çekmiştir. Kurşun-kalay karışımı bir metal üze-
rine judea bitümü (Metali aside karşı korumak
için kullanılan bir tür asfalt.) sürüp camera obs-
curaya yerleştiren Niepce, evinin penceresinden
Görsel 1.8: 1826’da Nicephore Niepce tarafından kurşun-ka- avluya bakan yönde sekiz saat pozlandırdığı
lay alaşımı bir levha üzerinde oluşturulan ilk fotoğraf
metal levhayı terebentin ile yıkamıştır. Güneş ışı-
ğından etkilenmeyen yerlerde judea bitüm erimiş ve altından siyah metal çıkmıştır. Niepce’nin elde
ettiği sonuç pozitif görüntüdür (Görsel 1.8). Niepce, ortaya çıkan görüntüye Yunanca “güneş (helio)”
ve Fransızca “kazıma (gravure)” sözcüklerinin birleşiminden oluşan “heliogravure (hilyogravür)” adı-
nı vermiştir. Sözcüğün Türkçe karşılığı fotogravürdür. Niepce’nin elde ettiği bu görüntü, Austin’deki
Texas Üniversitesinin araştırma merkezine ait Gernsheim (Gernşeym) Koleksiyonu’nda bulunmaktadır.

14