Page 35 - İMGESEL RESİM 11

SERBEST İMGESEL TASARIMLAR

BEN KİMİM?

Maurits Cornelis Escher (1898-1972)

Maurits Cornelis Escher [Morits Kornilayz Eşır (1898-1972)] Hollandalı ressam
ve grafik sanatçısıdır (Görsel 1.30). Gerçekçi üslubuna karşın, farklı boyutları vur-
gulaması; kaya, bulut ve bitkilere olan tutkusu, yapıtlarına düşsel bir atmosfer
kazandırmıştır.
1936’da İtalya’dan İspanya’ya uzanan kıyı boyunca yaptığı inceleme gezisin-
de, Elhamra Sarayı'nı ve Büyük Cami’nin çinilerini incelemiş; bu çinilerdeki ge-
ometrik biçimlerin, dış çizginin iki farklı bağlama işlevi taşımasıyla yinelenerek
sonsuza dek çoğaltılmasındaki ustalıktan etkilenmiştir. Çiniler üzerine incele-
melerinden yola çıkarak stilize ettiği kuş, balık, vb. hayvan figürleriyle simetrik Görsel 1.30: Escher
düzenlemeler gerçekleştirmiştir.
1937’den sonra yapıtlarında, anlatım aracı olarak figür kullanımına önem vermiştir. 1944’ten sonra, ger-
çekçi figür ve mekânlarla olanaksız strüktürler (yapılar) oluşturmuş, aynı kaçış noktasına sahip farklı perspek-
tiflerle gerçekliğin göreliliğini ifade etmeye çalışmıştır. Soyut matematiksel ilkeleri görselleştirdiği yapıtlarıyla
bilim adamlarının ilgisini çek-
miştir (Eczacıbaşı Sanat Ansik-
lopedisi, 1997).
Escher, ortaya koyduğu
tasarımlarında figür zemin
ilişkisini iki boyuttan üç bo-
yuta taşımak suretiyle adeta
yüzeyden çıkıp taşan figür ve
mekânlar yaratmıştır. Öte yan-
dan eserlerinde tekrarlanan
şekiller bir türlü sona ermeyen
bir devamlılık algısı yaratmış-
tır. Bu yolla her bir çiziminde
etkileyici ve hayranlık uyan-
dırıcı birçok unsur göze çarp-
maktadır (Görsel 1. 31).
Yapıtlarında, göz yanıltıcı
perspektifle mekânsal yapıya
şaşırtıcı bir üç boyutluluk ka-
zandırmıştır (Timur, 2016).

Görsel 1.31: “Göreceli”, 1953, Escher, 29.7 x28.8 cm, Litografi, Modern Sanat Müzesi (MOMA),
ABD

33