Page 64 - İMGESEL RESİM 11

1. ÜNİTE

5. DERS DIŞI ETKİNLİK

"Kuşlar, Çakallar ve Diğerleri" adlı belgesel metnini okuyunuz. Zihninizde canlandırdığınız mekândaki
hayvanları kurgusal düzene uygun olarak resmedip renklendiriniz.

KUŞLAR, ÇAKALLAR VE DİĞERLERİ

Yılın en şiddetli fırtınalarından biri. Akyatan yaban hayatı geliştirme sahası, sert rüzgârdan payını alıyor.
Martılar hava durumuna pek aldırmıyor. Oysa diğer hayvanların hiçbiri görünürde yok. Akyatan kumsalı,
denizden gelen bu güçlü rüzgâra yabancı değil. Rüzgâr sahildeki kumu yıllarca iç bölgelere taşıdı. Akyatan'ın
değişim öyküsü 1972 yılında başladı. Kumullar ağaçlandırıldı ve yaklaşık on yıl içinde Akyatan ormanı oluştu.
İnsan eli ile gelişen bu orman, bölgenin yaban hayatını daha da geliştirdi. Birçok yaban hayvanı için neslini
devam ettirebileceği yeni bir yaşam alanı yarattı.
Küçük sumrular, Akyatan’ın yaz misafirlerinden. Şimdilik avlanmakla meşguller. Havada asılı kalarak avının
yerini belirliyor ve yüzeyden on metre yükseklikten suya dalabiliyor. Küçük sumruların ağırlığı yalnızca elli-
altmış gram. Küçük bedenleri rüzgârın hızından bağımsız olarak sığ sulara hızla dalabilecek özelliklere sahip.
Aslında her zaman toplu olarak avlanmıyorlar ama balığın bol olduğu yerde yoğunlaşmaları doğal. Yalnızca
küçük balıklar ile değil, çeşitli böcekler ve kabuklularla da besleniyorlar.
Çakallar çoğunlukla gün batarken ortaya çıkar. Gece saatlerinde Akyatan’ın hemen her yerinde onların
sesini duymak mümkün. Çakallar genellikle sürü olarak dolaşır. Ama bu çakal şimdilik tek başına yiyecek
aramaya çıkmış. Lagünün sığ suları sayesinde gölün ortalarına kadar yürüyebiliyor.
Özellikle yaz aylarında su kaynaklarının ziyaretçisi bol olur. Akyatan’da yerleşik bir tür olan Arap bülbülü
şu anda yıkanmakla meşgul. Çalı bülbülü kışı geçirdiği Afrika’dan Akyatan’a mayıs ayında geliyor. Üveyik de
Afrika’dan gelen göçmenlerden. Karabaşlı kiraz kuşu da bir yaz göçmeni. Buraya kilometrelerce uzaktan kış
aylarını geçirdiği Hindistan’dan geliyor. Maskeli örümcek kuşu ise sonbaharda Afrika ve Arap Yarımadası’na
doğru yola çıkacak. Turaçlarsa yürüyerek yiyecek arıyor. Türkiye’nin birçok yerinde soyları tükendikleri için
Akyatan’daki varlıkları önemli. Erkekleri dişilere göre daha renkli ve gösterişli. Burada kuşların cazibesine
kapılanlar çok. Küçük kuşları avlamaya meraklı kuyruksüren Afrika kökenli bir tür. Firavun faresi olarak da
bilinir. Yürürken kuyruğunu yerde sürüyerek iz bıraktığı için kuyruksüren adını almış. Genellikle gündüz ama
bazen geceleri de hareketli. Çoğunlukla sabah ve akşam saatlerinde yiyecek arıyor. Bu kuyruksüren ise şimdilik
yalnızca susuzluğunu gideriyor. Ormanın içinde bu su birikintisinden çok da uzak olmayan mesafede çok
daha büyük su birikintileri var. Hayalet yengeçler Akyatan kumsalında en sık rastlanan türlerden biri. Ege ve
Akdeniz Bölgesi’nin inci kumlu sahillerinde kumsalın denize yakın bölgelerinde yaşıyorlar. Sabahları kumsalda
dalgaların ıslattığı yerlerde delikler açarak yuva yapıyor ya da eski yuvaları onarıyorlar. Geceleri nerdeyse üç yüz
metre yol kat edebildikleri için aynı yuvaya dönmüyorlar. Yuvalar aynı zamanda tehlike anında kaçabilecekleri
birer sığınak. Yetişkin bir hayalet yengecin gövde genişliği yaklaşık beş santimetre. Erkekler dişilere göre daha
büyük. Yaşam süreleri ise ortalama üç yıl. Gündüz saatinde genellikle yuva girişini kapatıyor ve gün batımına
dek burada kalıyorlar. Kış aylarını ise tümüyle bu yuvalarda kış uykusunda geçiriyorlar.
Akyatan’daki yüzlerce farklı yaşam kusursuz bir şekilde birbirine bağlı. Yaşam döngüsünü tamamlayanlar
için ise Akyatan’a veda zamanı.
TRT Belgeseli (Komisyon tarafından düzenlenmiştir.)

Kullanılabilecek Malzemeler: 35x50 cm yüksek gramajlı resim kâğıdı, çeşitli numaralarda resim kalemleri,
yumuşak silgi, sulu boya, kuru boya, akrilik boya veya pastel boyadan herhangi biri, farklı numaralarda fırçalar,
farklı renklerde markerlar, rapido türü mürekkepli işaretleyiciler ve altlık.

62