Page 30 - İMGESEL RESİM 12

1. ÜNİTE

BEN KİMİM?

Paul Cézanne (Pal Sezean, 1839-1906)

Paul Cézanne, 1839 yılında Fransa’da doğmuş ve küçük yaşlardan itibaren
resme merak duymuştur. Resim dersi veren bir okula devam eden Cézanne,
sonrasında babasının isteği ile hukuk öğrenimine başlamıştır. Hukuk
eğitiminin yanında okuldaki desen derslerine de katılmıştır. Resme tutkuyla
bağlı olan sanatçı, hukuk eğitimini yarıda bırakarak kariyerini sanat alanında
şekillendirmeye karar vermiştir. Sanat kariyerinin ilk yıllarında özellikle
Gustave Courbert (Güstav Korbe, 1819-1877) ve Édouard Manet’nin (Eduard
Mane, 1832-1883) resimlerinden çok etkilenmiştir (Görsel 1.36).
Ressam özellikle ilk dönem resimlerinde karamsar bir palet kullanmayı
tercih ettiği için genellikle o dönem eserleri Cézanne’ın “Karanlık Dönem”i Görsel 1.36: “Bereli Otopor-
te”, 1900, tuval üzerine yağlı
olarak ifade edilir. Sonraları arkadaşı Camille Pissarro’nun (Kamiyıl Pisarro, boya, 63,5x50,8 cm. Güzel
1830-1903) etkisiyle koyu renkleri geride bırakmış, her an değişen ışığın çar- Sanatlar Müzesi, Boston, ABD
pıcı etkisini resimlerine yansıtmaya başlamıştır. Öyle ki doğanın geometrisini,
doğada mevcut olan her şeyin özünün silindirlerden, küplerden, prizmalardan, konilerden, kürelerden
ibaret olduğunu resimlerinde gizlemeksizin göstermiştir (Görsel 1.37). Olgunluk döneminde artık soyut-
lamaya kadar varmıştır. Zamanın geçiciliği ve anı yakalama fikrine çok farklı yaklaşmasından ötürü çoğu
sanat tarihçisi tarafından post empresyonist olarak nitelendirilmiştir. Modern sanatın gelişmesine yaptığı
katkılar nedeniyle çoğu zaman modernizmin babası olarak anılmıştır. Sanatçı, empresyonizm ile kübizm
arasında bir köprü oluşturmuştur.
Cézanne’a göre ressam; resmini yapacağı şeyin özünü önce kendisi görmeli; hatta okumalıydı. Ardın-
dan bu özü, uzamsal ilişkileri, renkleri ve formları kullanarak tuvale aktarmalı; düşüncede şekillenen öze,
tuval üzerinde bir gerçeklik kazandırmalıydı; yani onu vücuda getirmeliydi (Görsel 1.38).
Cézanne, resimlerinde özgünleşmeye ve akademik değerlerin dışına çıkmaya başladıkça sergi jürileri
tarafından reddedildi. Öyle ki 1863-1882 yılları arasında her sergide jüriden ret yanıtı aldı. Umutsuzluğa
kapılıp kendine ve yeteneğine duyduğu güven azalsa da eserlerini sergileme yollarını aramaktan vaz-
geçmedi. Ressam, olgunluk çağında tüm geometrik yapıları bir tarafa bıraktı. Tümüyle yüzeylere yöneldi.
Böylece resimlerinde var olan komposizyonel denge arayışından uzaklaştı, biçime ve renge odaklandı.
Cézanne, Marie-Hortense Fique (Mari Hortens Fike, 1850-1922) adında bir modelle evlendi. Hortense
Fiquet, ellili yaşlarına kadar Cézanne’a modellik yaptı. Sanatçı, 22 Ekim 1906‘da öldüğü zaman 67
yaşındaydı.
(Empresyonistler Ayrıntıda Sanat, sayfa: 116-117, 2014
Sanatın Büyük Ustaları, sayfa: 87-88-89-90, 2017
kitaplarından yararlanılarak komisyon tarafından düzenlenmiştir.)

Görsel 1.37: “Mutfak Masası”, 1888-1890, P. Görsel 1.38: “Kırmızı Yelekli Çocuk”, 1889-
Cézanne, tuval üzerine yağlı boya, 65x80 cm., 1890, P. Cézanne, tuval üzerine yağlı boya,
Orsay Müzesi, Paris 80x64 cm, E.G. Bührle Vakfı Koleksiyonu, Zürih

28