Page 158 - SANAT ESERLERİ ANALİZİ 12

1885)] sergiyi ve sanatçıları küçümseyen bir eleştiri yapmış,
Monet’nin tablosundan yola çıkarak ressamlara empresyonistler
(izlenimciler) ismini vermiştir. Işığın ve izleniminin konu olduğu
bu akım “moderniteye başkaldırı” olarak kabul görülmüştür.

Çözümleme
Cepheden bakılarak yapılan resimde açık kompozisyon uygu-
lanmıştır. Puslu, bulanık bir görünüm içindeki resimde en dik-
kat çekici öge, esere hâkim mavi-mor tonlarındaki hava ile zıtlık
yaratan kırmızı-turuncu tonlardaki güneştir. Gökyüzüne ve deni-
ze yayılan turuncu tonlarının dağılımı mavi ile turuncu arasında
denge oluşturmaktadır.
Yeni doğan güneşin parlak, yuvarlak şekli eserde odak noktası
oluştururken dalgalanan deniz üzerindeki ışık yansımaları resmi
hareketlendirip canlandırır. Kısa ve kesik fırça darbeleri ile çizgi-
ler, bu fırça darbelerinin oluşturduğu dokular ve lekeler kompo- Görsel 3.29 (a)
zisyonu oluşturur.
Sabahın ilk saatlerinde yapılan resimde güneşe yakın bölümler-
deki ışığın yoğunluğu dikkat çekmektedir. Öndeki ve arkadaki
kayıklar ile derinlik sağlanmıştır [Görsel 3.29 (a)]. Çizgi perspek-
tifi görülmekle beraber önemini yitirmiş, yerini hava perspektifine
bırakmıştır. Gerçek büyüklüğünde yapılan figürlerin belirsiz el ve
yüzleri silüet hâlde betimlenmiş, konturlar ve formlar âdeta eriyip
yok olmuştur.

Yorumlama
Monet bu resimde hızlı fırça darbeleriyle gün doğumundaki ka-
yıkları ve insanların durumunu anlatmaktadır. Güneşin durumu,
havanın puslu oluşu, kayık ve figürlerin silüet halde olması res-
min sabahın erken saatlerinde yapıldığı hissini yaratır.
Sisli deniz sahnesi, sabah güneşinin suya yansıması ve içinde
belli belirsiz seçilen insan siluetleri şiirsel bir anlatımı ortaya çı-
karmıştır [Görsel 3.29 (b)]. Sisli, dramatik bir anlatıma sahip olan
resim izleyicide güzel bir etki bırakır. Çok kısa zamanda yükselen Görsel 3.29 (b)
güneşin atmosfere yayılan etkisini resimlerine yansıtmaya çalı-
şan sanatçının telaşı belirgin fırça darbelerinde hissedilir [Görsel
3.29 (c)].

Yargı
“İzlenim” adlı eserde yeni bir tarz olarak rengin azaltılması, her
şeyin yalnız iki zıt renkle (mavi ve turuncu) ifadesi, kenar çiz-
gilerinin belirsizleşmesi ve fırça darbeleriyle hava boşluğundaki
titreşimlerin canlandırılması açısından başarılıdır. Işığı ve etkile-
rini konu alan empresyonist sanatçılardan biri olan Monet, ışığın
en değişken halini resmine konu ederek, ait olduğu akıma ve bu
akımın önemsediği sanat anlayışına dikkat çekmiş olabilir.
Müzelerde sergilenebilecek güzellikte olan ve akıma ismini veren
“İzlenim”, geleneksel sanata başkaldıran avangard bir resimdir.
Döneminde aldığı eleştirilere rağmen daha sonraki eserlere önder-
lik edebilecek, ışık tutabilecek değerde bir eserdir. Bu yönüyle sa-
nat kuramlarından duygusal etki kuramı içerisinde değerlendirilir. Görsel 3.29 (c)

SANAT ESERLERİ ANALİZİ 155