Page 232 - SANAT ESERLERİ ANALİZİ 12

var resmidir.

Çözümleme
Resim yatay düzlemde yapılmıştır. Figürlerin ayakta durur hare-
ketleri de dikey eksende resim düzlemine uzanır. Sanatçı figür-
lerin yüzlerini birbirine benzer biçimde yapmış olsa da incelendi-
ğinde her birinde farklı portre özelliği olduğu gözlenir.

Duvar üzerine fresko tekniğinde yapılan resmin konusu Mani ve
Buda’nın yaşamından kesitleri konu alır. Yan yana sıralanmış üç
rahip aynı duruş biçimiyle karşımıza çıkar. Kırmızı üzerine sarı
ve yeşil renk çiçekleri olan anvalop (üst giysisi) yere kadar uza-
nır [Görsel 4.25]. Rahiplerin yukarı doğru daralan başlıkları açık
renklidir. Saçlar örgülü, uzundur. Her üç rahibin de sakalları koyu
renk olup hepsinde farklı uzunluktadır. Ellerini önden birleştiren
üç rahip de resmin sağ yönüne doğru bir tören yürüyüşü yap-
maktadır. Arka plan hardal renk üzerine her figür arasında dar
uzun açık renk çizgilerden oluşur. Zemin, duvar rengi ile aynı
olup açık sarı renk halı hardal renkli çiçeklerle süslüdür [Görsel
4.25 (a)]. Figürlerin her iki yanında bellerindeki kemere bağlı bi-
rer kılıç görülmektedir [Görsel 4.25 (b)]. Ellerinde yeşil saplı yap-
raklı ve kırmızı renkli çiçekler vardır.

Yorumlama
Mani ve Buda’nın yaşamını konu alan bu duvar resminde sanat-
çı, rahiplerin giysilerini kırmızı renge boyayarak hem döneminin Görsel 4.25 (a)
rahip kıyafetlerindeki geleneğine belge değeri kazandırmış hem
de dikkati bu figürlere çekmiştir. Figürlerin yan yana duruşu si-
metrik düzeni artırırken aynı zamanda da bir tören yürüyüşü ol-
duğuna işaret eder. Her üç figürün de arkalarına doğru uzanan
uzun siyah saçları aynı zamanda bu üç figürü birbirinden ayıran
konturlar şeklinde uygulanmıştır. Böylelikle aynı renkteki üç fi-
gür birbirinden ayrılmıştır. Siyah rengin saç ve ayakkabılardaki
kullanımı renk dengesi sağlamaktadır [Görsel 4.25 (c)]. Figürle-
rin kollarını önde birleştirmelerini sanatçı kırmızının koyu tonunu
kullanarak kontur şeklinde vermiş, böylelikle kumaşın hareketi
izleyici tarafından algılanmıştır. Her üç figürün sağ kollarından
sol tarafına doğru uzanan yeşil saplı ve yapraklı, kırmızı renk
çiçekler bulunmaktadır. Sanatçı genel olarak sıcak renkleri tercih
etmiştir. Kırmızı üzerine daha koyu bir kırmızı ton ile konturlar
kullanılmıştır. Formların anatomik yapılarını ortaya çıkarmıştır. Görsel 4.25 (b)
Çizgi tüm biçimin yapısını ortaya çıkaran bir unsur olarak bu re-
simde ve Uygur sanatında görülmektedir. Duvar rengini hardal
ile boyayan sanatçı böylelikle figürleri ön plana çıkarmak istemiş
olmalıdır. Duvar, kumaş, metal ve bitki dokusu yanında figür yü-
zeyinde saç ve yüzde kullanılan doğal doku gözlenir.

Yargı
Sanatçı, bu freskoyu bir tapınak için yapıp konu olarak da Mani
ve Buda’nın yaşamını anlattığı için eser anlatımcı bir üslupla res-
medilmiştir. Tarihi bir konuyu belgelemesi açısından değerlidir. Görsel 4.25 (c)

SANAT ESERLERİ ANALİZİ 229