Page 37 - GENEL SANAT TARİHİ 10
P. 37
AVRUPA SANATI
1.3 RÖNESANS SONRASI AVRUPA’DA
SANAT AKIMLARI
Maniyerizm
Maniyerizm, Rönesans’ın kusursuz düzen arayışı ve hümanizmine tepki olarak XVI. yüzyılda
Floransa'da doğmuştur. Sanat eleştirmeni Giorgio Vasari, (Corcio Vasari) “maniera” kelimesini ilk
olarak üslup anlamına gelecek şekilde kullanmıştır. Vasari, bu dönem eserlerini Rönesans’ın üç
büyük sanatçısının (Leonardo, Raphaello, Michelangelo) taklidî çalışmalar olarak nitelendirmiş
ancak XVI.yüzyılın ortalarından itibaren resim, heykel ve mimari alanda Floransa ve Avrupa’da özgün
çalışmalar üretilmiştir.
Maniyerizm, bir sanat akımı olmaktan çok Rönesans Dönemi ve Barok Dönem arasındaki bir
geçiş süreci hareketi olarak nitelendirilmektedir. Avrupa’da yaşanan siyasi gerilimler, sanatçıları
Rönesans’ın idealliğinden ve hümanizminden uzaklaştırmıştır. Bu dönem sanatçıları çalışmalarında
kusursuz anatomi yerine deformasyonu, sadelik yerine olağanüstü formları, abartısız ışık ve renk
kullanımı yerine alışılmamış ışık ve renk kullanımını tercih etmişlerdir. Maniyerist sanatçılar, perspektif
ve oran-orantı kurgusundan uzaklaşarak Rönesans sanat anlayışını yıkmayı amaçlamışlardır.
Michelangelo’nun Sistine Şapeli’nin duvarına yaptığı duvar freskindeki aşırı deforme olmuş figürler
ve güçlü ışık-gölge dikkat çekmiş, maniyerist sanatçılara ilham vermiştir (Görsel 1.50). Maniyerist
sanatçılar, maniyerizmde Michelangelo’nun son dönem biçimsel özellikleri ile mistik, ruhsal ve dinsel
değerleri buluşturmayı hedeflemişlerdir.
Bu dönemin önemli resim sanatçıları arasında El Greco (El Greko) (1541-1614), Jacopo da Pontormo
(Jakopo da Pondormo), Paolo Veronese (Paulo Verones) (1528-1588), Tintoretto (1518-1594),
Francesso Parmigianino (Fran çesko Parmiciano), Rosso Fiorentino (1495-1540) gösterilmektedir.
Benvenuto Cellini (1500-1571) ve Giovanni da Bologna (Covanni da Bologna) önemli maniyerist heykel
sanatçılarıdır. Michelangelo, dönemin önemli ressam ve mimarı olarak kabul edilmektedir.
Görsel 1.50: Sistine Şapeli freskleri-Mahşer, Michelangelo 1534-1541, Vatikan
35