Page 18 - GENEL SANAT TARİHİ 9

GENEL SANAT TARİHİ

Estetik

Sanatın konusu estetiktir. Estetik kelimesi Yunanca “aisthesis” veya “aisthanesthai” kelimesinden
gelir. Estetik bilimi, duyusal algı veya duyusallığın sağladığı bilgi ile ilgilenen bilim dalıdır. Estetik
bilimi, güzelliğin insan zihni ve duygularındaki etkilerini konu edinmektedir. Kelime olarak; duyum,
duyular, algı, duygu ile algılamak gibi anlamlar taşır. Klasik anlamda estetik; güzeli ve güzelliğin ne
anlama geldiğini araştıran, sorgulayan ve onu anlamakla uğraşan felsefenin bir koludur. Estetik
kavramını ilk kez kullanan ve estetiği bağımsız bir disiplin olarak kuran Filozof Alexander Gottlieb
Baumgarten’dır (Alaksandır Gotlieb Baumgardın). Ona göre estetik: “Güzel üzerine düşünme
bilimidir.” Estetiğin temelini güzellik oluşturmaktadır. İster doğada ister sanat eserinde olsun
insanlarda estetik haz uyandıran nesnelere “güzel” denir. Güzellik; çağdan çağa, toplumdan topluma,
insandan insana hatta insanların yaşına, eğitimine ve psikolojik durumuna göre değişen bir olgudur.
İnsan; doğada gördüğü, işittiği, duyduğu, dokunduğu, kokladığı ve tattığı her şeyi güzel ya da çirkin
diye nitelendirmektedir.

“Ben hayatımda hiç çirkin şey görmedim. Herhangi bir maddenin şekli ne olursa olsun ışık, gölge ve
perspektif onu büyük ölçüde güzelleştirir.”

John Johnstable (Can Siteybıl)
Sanat ve Zanaat Arasındaki İlişki

Sanat ile zanaat; çoğu zaman birbiri ile karıştırılan, sınırları tam olarak belirlenemeyen, bazen iç
içe geçen kavramlardır. İnsanların maddeye olan ihtiyaçlarını gidermek için yapılan eğitim, beceri,
deneyim ve ustalık gerektiren işlere zanaat; zanaat işleri ile uğraşanlara da zanaatkâr denir. Bir
insanın zanaatkâr olabilmesi için ürünü sadece satabilmesi yeterli değildir, aynı zamanda ürünü seri
olarak üretmesi gerekmektedir. Zanaat meslekleri arasında; kumaş boyacılığı, çömlekçilik, terzilik,
marangozluk, ayakkabıcılık, duvar ustalığı, bakırcılık ve mobilyacılık bulunmaktadır.

GÖRSEL ANALİZİ Tabloda sanat eseri ve zanaat ürünü arasındaki ilişkiye örnek verilmiştir. 1.6 ve 1.7
1 numaralı görseller ve örneklere göre boş bırakılan yerleri doldurunuz.

Görsel 1.6: Koza Hanı Mescidi, Bursa Görsel 1.7: Semaver ustası, Amasya

Sanat Zanaat
Tektir ve eşi yoktur . Seri üretim yapılır.
Yaratıcılık önemlidir.
Çıraklıktan başlayan eğitimi vardır.
Sanatçı hislerine göre eser oluşturur.
Fayda sağlamak ve para kazanmak önemlidir.
Bir meslektir.

16