Page 91 - GENEL SANAT TARİHİ 9

İLK ÇAĞ’DA ANADOLU UYGARLIKLARI SANATI

Beyaz, mavi, kırmızı renklerin kullanıldığı tapınak
duvarlarında mitolojik figürler ve hayat ağacı
motifleri Asur etkisini gösterse de Urartulu
sanatçıların yorumlarıyla yeniden şekillenmiştir
(Görsel 4.26). Tapınağın içerisinde bulunan kırmızı
perdahlı, yüksek ayaklı vazolar Urartuların sanat
alanındaki ustalığını göstermektedir. Tapınakta
tanrı heykelinin bulunduğu bir kutsal oda, büyük
bir avlu, sunak bölümü, mezarlar ve diğer odalar
bulunmaktadır. Ayrıca tapınakta görülen ‘‘apadana’’
ismindeki çok sütunlu kabul salonları, Urartuların Görsel 4.26: Altıntepe Tapınağı’nda bulunan hayat ağacı motifli
Anadolu mimarisine sunduğu en büyük katkı plaka, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara
olmuştur.
Urartularda soylulara ait olan mezarlar; planlamaları, taş
işçiliği ve içerisinde bulunan hediyelerin zenginliği açısından
dikkat çekicidir. Mezar odaları genellikle toprak altına kesme
taşlarla inşa edilmiştir. Bu mezarların üstleri iri taş bloklar
konularak kapatılmıştır. Mezarlarda silah, günlük kullanım
eşyaları, ağaç sandalye; altın, gümüş, demir ve tunçtan
yapılmış malzemeler bulunmuştur. Urartularda ölüler
genellikle mezar odalarına defnedilmiş, bazen yakılarak
külleri ‘‘urne’’ adı verilen büyük küplere konmuştur (Görsel
4.27).

Görsel 4.27: Urne, Anadolu Medeniyetleri
Müzesi, Ankara
Heykel ve Kabartma

Erken Dönem Urartu heykel ve kabartmalarında Mezopotamya uygarlıklarının etkisi görülmektedir.
Urartulu ustalar büyük deneyimler kazandıktan sonra özgün eserler ortaya çıkarmışlardır. Urartulu
sanatçıların heykel ve kabartmalarında dinî betimlemeler işlenmiştir. İnandıkları tanrı tasvirleri, kutsal
kabul edilen hayat ağacı figürü kabartmalarda yer almıştır. Urartuların büyük tanrısı Haldi ile Fırtına
Tanrısı Teişeba’nın tasvir edildiği kabartmalar Urartu sanatının özgün örnekleridir. Ayrıca Ermenistan
Tarih Müzesinde yar alan Fırtına ve Savaş Tanrısı Teişeba’nın bronz heykelciği Urartu heykel sanatının en
güzel yansımalarından biridir. Urartu heykel sanatında dekoratif, küçük boyutlu heykelcikler de önemli bir
yer tutmuştur. Aslan, boğa ve grifon gibi hayvan heykelcikleri Urartu saraylarını, tapınaklarını süslemiştir
(Görsel 4.28 ve 4.29). Bu heykeller altın, gümüş, fil dişi ve mermer malzemeden yapılmıştır. Altıntepe’de
bulunan kartal başlı ve insan gövdeli kanatlı cin heykelciği fil dişinden yapılmıştır (Görsel 4.30).

Görsel 4.28: Boğa heykelciği Görsel 4.29: Aslan heykelcikleri, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Görsel 4.30: Kanatlı cin
Metropolitan Müzesi, New York Ankara heykelciği, Metropolitan Müzesi,
New York
89