Page 90 - GENEL SANAT TARİHİ 9

GENEL SANAT TARİHİ

4.3 URARTU

SANATI

Urartular Anadolu siyasi tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Yapılan arkeolojik kazılar neticesinde
Urartuların çivi ve hiyeroglif yazıları gün yüzüne çıkarılarak çözülmüş; Kafkas dil ailesine mensup
oldukları, günümüz Çeçencesine yakın bir dil olduğu anlaşılmıştır. Urartu Krallığı Doğu Anadolu’da
yer alan Van Gölü çevresinde MÖ IX-VI. yüzyıllar arasında kurulmuştur. Başkentleri bugün Van
Kalesi olarak bilinen Tuşpa Antik Şehri’dir. Önceleri şehir devletleri hâlinde yaşayan Urartu
Krallığı, Asur saldırılarına karşı birleşerek merkezî bir krallık hâline gelmiştir. Ancak Kimmerlerin
ve İskitlerin saldırıları sonucu zayıflayan Urartular, MÖ 550’lerde İskit ve Med saldırıları karşında
direniş gösteremeyerek yıkılmıştır.

Mimari

Urartuların yaşadığı coğrafya sert iklime sahip kayalık bir bölgedir. Bölgenin kayalık olması yapı
malzemesi taş olan, coğrafi şartlara uygun özgün bir mimari ortaya çıkarmıştır. Bundan dolayı Urartu
şehirleri, savunmada kolaylık sağlayan sarp kayalıklara veya yüksek tepelere kurulmuştur. Urartulardan
günümüze çok sayıda kale, şehir, su bendi, su kanalı, yollar ve kaya anıtı ulaşmıştır. Günümüzde Van
Kalesi’ni de içine alan başkent Tuşpa, aynı bölgedeki Toprakkale ve Çavuştepe, Erzincan’daki Altıntepe,
Ağrı’nın Patnos ilçesindeki Giriktepe ile Anzavurtepe Urartu mimarisini günümüze taşıyan en güzel
örnekleri oluşturmaktadır (Görsel 4.25).

Görsel 4.25: Van Kalesi

Urartu mimarisinde tapınaklar önemli bir yer tutmaktadır. Bunların en önemlisi, Erzincan’daki
Altıntepe Urartu Kalesi’nin içerisinde bulunan açık hava saray tapınağıdır. Kazılar sonucunda ortaya
çıkan tapınağın duvar resimleri sanatsal açıdan dikkat çekici bir özelliğe sahiptir.

88