Page 226 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

STRÜKTÜR

Strüktürde Simetri

Bütünü meydana getiren parçaların düzenlenmesinde uyum ve denge yoksa, bütünü kavramada zorluk çekile-
bilir. Strüktür düzende renk, doku, yön, boyut, espas gibi özelliklerin uyumu dengeyi oluştururken kimi zaman da
tasarımcı zıt olan parçalar ile birlik oluşturarak dengeyi sağlar (Şema 5.1).
Tasarımda denge iki türlü ele alınır. Formal (simetrik), informal (asimetrik). Simetrik, bir nesnenin ortadan iki-
ye bölündüğünde her iki tarafta da birbirinin aynı şekilde yerleşimidir. Asimetrik, ağırlık olarak her iki tarafa eşittir
ancak kullanılan ögeler farklıdır.
Simetri birçok matematiksel ve fiziksel modele biçim veren yapısal bir kavramdır. Sanatın ve tasarımın yapısal
unsurlarının birlik, oran, vurgu ve ritim ile düzenlenmesi ilkelerinden biridir. Doğada, inşa ettiğimiz yapılardan çok
daha estetik bir simetri bulunmaktadır. Temel tasarımda bütünlük, denge oluşturma ile başlar. Denge olmadan
tasarım ilkeleri düşünülemez. Denge bir kompozisyon içindeki güç ve ağırlığın dağılımını ifade eder. Zıt renk kulla-
nımı, büyük-küçük, açık-koyu, yatay-dikey vb. elemanların strüktür yapıda bilinçli kullanımı ile denge ve bütünlük
oluşturulur. Simetrik denge, kurumsal mimaride sıkça kullanılır. Sanatçıların başvurduğu denge asimetrik denge-
dir. Asimetrik denge daha fazla ifade ve yaratıcı özgürlük sunar.
Şema 5.1
DENGE

1. Görsel 5.47'yi inceleyerek simetri ve asimetri konusunda bilgi toplayınız.
2. Doğadaki simetrik düzen ile ilgili görseller bulunuz.
3. Sanat tarihi boyunca değişen simetri ve asimetri anlayışı hakkında örnek sanatçı görselleri bularak
pano hazırlayınız.

Görsel 5.47: Asimetrik form

223