Page 227 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

5. Ünite

FİBONACCİ VE ALTIN ORAN’IN DOĞA VE SANATTA YERİ
İtalyan matematikçi Leonardo Fibonacci (Leonardo Fibonaçi) 1170-
1250 yılları arasında yaşamıştır (Görsel 5.48). Fibonacci Kuramı, adını
ünlü matematikçinin adından alan özel bir dizilimdir. Bu özel dizilime
göre “Her sayının kendinden öncekiyle toplanması sonucu oluşan bir
sayı dizisidir.” Fibonacci dizilimindeki bir sayı, kendisinden önce gelen
sayıya bölündüğünde altın orana (Pi sayısı 3.14) yaklaşır. Fibonacci dizi-
sini (PHİ sayısı 1.618) doğada, sanatta ve hayatın her alanında görmek
mümkündür. Fibonacci dizilimi ve altın oran kendi içinde sonsuz tek-
rarlarla tüm canlıların yapısında bulunur.
Fibonacci diziliminde bir bitki filizlenirken büyüme ve dallanma Fi- Görsel 5.48: Leonardo Fibonacci
bonacci ardışığı ile gerçekleşir. Ayçiçeğinin merkezinden dışa doğru,
sağdan sola, soldan sağa tane sayılarının birbirine oranı yine Fibonacci dizilimi ile gerçekleşir. Bitki ve yap-
rakların diziliminde, çiçeklerin tohumlarında, kar tanelerinin geometrisinde, DNA diziliminde, insan vücu-
dunda, kabuklu deniz canlılarının geometrisinde ise altın oranı görürüz (Görsel 5.49).
Fibonacci kuralı; resim, heykel, mimari alanlarında sanatçılar tarafından estetik ölçü birimi olarak kulla-
nılmıştır. Eski Yunan Uygarlığı’nda altın dikdörtgen birçok yapıda kullanılmıştır. Partenon Tapınağı bu kural
ile yapılan önemli bir mimaridir. Mısır Piramitleri’nden “Keops” piramidi de altın oran kuralına göre inşa
edilmiştir. Antik Yunan Heykelleri, Rönesans Dönemi’nde birçok sanatçının oluşturduğu tablolar, altın orana
göre belirlenmiş ve bu çalışmalarda insan vücudu ölçü alınmıştır. Da Vinci, Mona Lisa ve Son Akşam Yemeği
tablolarında altın oranı, Fibonacci’den 200 yıl sonra kusursuz bir şekilde uygulamıştır (Görsel 5.50). Bütün
görsel sanatlar tarihi, bu oranın uygulamaları ile doludur (Görsel 5.51).
"Okuma parçalarındaki metinler yazıldığı dönemin imla ve noktalamasına uygun olarak verilmiştir."

Görsel 5.49: Altın oran örnekleri

Görsel 5.50: Mona Lisa, Leonardo Da Vinci, Görsel 5.51: Büyük Dalga, Hokusai (Okaşi), 1830, Metropolitan Müzesi, New
1503, Louvre Müzesi , Paris York

224