Page 106 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

BÜST

12.2.3. Pozitif Döküm Tekniği

Kalıbı Ayırıcı Sürerek Döküme Hazırlama

İçi kil tortusu ve çapaktan arındırılılarak iyice yıkanan kalıbın döküm aşamasına hazır hâle getirilmesiyle bir-
likte kalıpların iç yüzeylerine döküm yapılacak malzemenin yapışmaması için uygun ayırıcıların sürülmesi gerek-
mektedir. Ayırıcı malzemenin sürülmemesi veya hatalı ayırıcı seçilmesi durumunda dökümün kalıptan sağlam bir
şekilde çıkarılma olanağı ortadan kalkar. Bu yüzden yapılan çalışmada kullanılan malzemenin içeriğine uygun,
doğru ayırıcının seçilmesi ve ayırıcının uygulanacak yüzeylere boşluk bırakmadan düzgün bir şekilde sürülmesi
gerekmektedir.

Kalıp Ayırıcı Olarak Kullanılan Malzemeler

Arap Sabunu: Üretiminde potasyum hidroksit kullanılan sarı renkli yarı akışkan bir sabun türüdür. Üç boyutlu
çalışmaların alçı ile alınan kalıplarında en sık tercih edilen kalıp ayırıcıdır (Görsel 2.61).
Vazelin: Ham petrol, mineral yağ ve bal mumu karışımından elde edilen renksiz, kokusuz bir merhem türüdür. Sert
ve aşınmaz yüzeyler üzerine sürüldüğünde yalıtkanlık sağlayan iyi bir ayırıcıdır (Görsel 2.62).
Vaks: Su geçirmezlik sağlayan, macun kıvamında bitkisel bir bal mumu türüdür (Görsel 2.63).
Sıvı Sabun: Potasyum hidroksil bazlı bu sabunlar gündelik hayatta sıkça kullanılan temizlik malzemeleridir, Arap
sabunu kadar yağlı olmasa da kalıp ayırıcı olarak kullanılabilirler.
Sıvı Yağ: Bitkilerden elde edilen bu besin maddesi kaygan ve akışkan olması sebebiyle kalıp içini izole edebilmek-
te, bu özelliği sayesinde zaman zaman kalıp ayırıcı olarak kullanılabilmektedir (Görsel 2.64).
Mum: Parafin bazlı ve yağlı bir bal mumu türüdür. Petrol yağı nedeniyle üzerine hiçbir şey yapışmayan bir malze-
medir ve sürüldüğü yüzey üzerinde kayganlık sağlar
Endüstriyel Kalıp Ayırıcılar: Silikonlu ve su bazlı birçok çeşidi olan bu ayırıcılar, sanayide sıkça kullanıldığı gibi
bazı üç boyutlu çalışmalarda da kalıp malzemesinin özelliğine göre ayırıcı olarak kullanılabilir.

Görsel 2.61: Arap sabunu Görsel 2.62: Vazelin

Görsel 2.63: Vaks Görsel 2.64: Sıvı yağ

103