Page 103 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

2. Ünite

a b c ç
Görsel 2.55: Çoğaltma kalıbının açılması

Açma aşamasında ıskarpela ve tokmak yardımıyla kalıba zarar vermeden en kolay sökülebilecek parçadan
başlanarak tüm parçalar sökülür (Görsel 2.55 a, b, c). Sökülen parçalar iyice yıkanıp temizlendikten sonra içlerine
izolasyon sağlamak amacıyla plastik boya, akrilik boya, asfalt vb. sürülerek kurumaya bırakılır (Görsel 2.55 ç).
Parça sayısının daha az olduğu çoğaltma kalıplarında da aynı aşamalar takip edilmelidir. Döküm yapmak için kalıp
belli bir süre bekletilecekse kalıbın bozulmadan kalması için parçalar tekrar biraraya getirilerek bağlanmalıdır.

Farklı Malzemelerle Kalıp Alma Yöntemleri

Reçineler: Bitkilerde oluşan katı ya da yarı akışkan, organik salgı maddesidir. Reçineler sıva ile renklendirilebilir ve
daha fazla ayrıntı yakalanabilir ancak tüm reçineler güvenli kullanım için havalandırmaya ihtiyaç duyar.
Poliüretan: Hafif, orta ve büyük kalıplar oluşturmak için kullanılan köpük biçiminde polimer bir malzemedir. Hızla
sertleşir ve sertleşirken az ısı üretir, böylece küfün daha az bozulmasına neden olur.
Alçı: Toprak içinde tabaka tabaka bulunan, alçı taşından elde edilen beyaz bir tozdur. Alçı taşı kimya bakımından
hidratlı kalsiyum sülfattır. Isıtılıp dövülür, toz hâline getirilir. Alçı suyla karıştırıldıktan hemen sonra donar, taş gibi
katılaşır. Bu özelliğinden dolayı yapı işlerinde, kalıp çıkarmada, heykelcilikte, dişçilikte kullanılır.
Silikon: Silikon silisyumlu sentetik bileşenlerin genel adıdır; ısı ve suya karşı dayanıklı olduğu için yağ, plastik,
merhem gibi maddelerin yapımında kullanılır.
Piyasada birçok kullanım alanına uygun olarak üretilen silikonlar bulunmaktadır. Silikonlar izolasyon, dolgu ve
yapıştırma malzemesi olarak kullanılmaktadır. Şeffaf, gri, beyaz, siyah ve kahve renklerinde üretimi yapılmaktadır.
Uygulama sonrasında silikon ortalama 4 veya 8 saat içinde kurumaktadır. Çeşitli sanayi kolları ile sağlık, gıda ve
plastik sanatlarda silikon kalıp alma yöntemlerine sıkça rastlanır (Görsel 2.56).

a b
Görsel 2.56: Silikon kalıp uygulama

100