Page 141 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

4. Ünite

Figürde Hareket, Doku ve Işık

Şema 1.1: Hareket Şema 1.2: Doku

Şema 1.3: Işık

Uzuvlardan oluşan formlar arasında bütünlük sağlanırken şekil ve boyutların dengeleyici unsurları kompo-
zisyonda büyük önem taşır. Kompozisyonda dengeyi sağlayan unsurlardan birisi hareket yani duruştur. Ağırlık
merkezine bağlı kalınarak yapılan figüratif heykel çalışmalarında verilmek istenen hareketteki dinamizm, denge
ve bütünlüğü destekler nitelikte olmalıdır. Kompozisyonu oluşturan elemanlar yön ve açılarıyla karşıtlık düzeni
içinde farklı hareket etkileri yaratabilir (Şema 1.1).
Heykel sanatında kompozisyon incelenirken yüzey dokularının oluşturduğu zıtlıkların parça ve bütünle bağ-
lantılı olduğu görülür. Formun algılanmasında güçlü bir ifade aracı olan doku, çalışmaya istenen plastik izlenimi
verebilmek için kullanılan bir unsurdur. Işık sayesinde etki kazanan pürüzlü dış yüzeylerin birbirine eş ya da birbi-
rini tamamlayan dokusal ifadeleri formun tanınmasına, parça ve bütün arasında ilişkiler kurarak varlığın karekte-
rinin yansıtılmasına yardımcı olur (Şema 1.2).
Formların fiziki yapısını ve görsel kimliğini tanımlayabilmek için ışık etkisinin oluşturduğu aydınlık ve karanlık
parçaların ilişkisine bakılır. Açık-koyu zıtlıklarından ortaya çıkan hacim ve derinlik hissi, nesnenin karekterinin ta-
nımlanabilmesine olanak sağlarken doğru ışık altında bütün ve bu bütüne ait parçaların ayrıntıları daha net ayırt
edilebilir. Varlığın biçim, hacim, hareket, ya da doku gibi elemanlarını çözümleyebilmek için ihtiyaç duyulan en
temel kaynak ışıktır (Şema 1.3).

138