Page 56 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 10
P. 56

2. ÜNİTE



               2.1.2. Uşşak Makamında Etütler

                   2. ETKİNLİK

                   Uşşak makamında verilen etütleri çalınız.
                                                                                    Beste: Harika Uğur Dağlı
                                                                        
                                        
                         
               1                                                           
                        
                      4           
                                                                  
                                                                                  
                                                                                    

                                                                                   Beste: Harika Uğur Dağlı
                                                                               
                                                       
                         
               2                                                                    
                        
                             
                     6           
                                                         
                                                                                   



               2.1.3. Uşşak Makamının Seyri

               Makamın Özellikleri: Uşşak makamı dar yapılı çıkıcı bir makamdır. Uşşak ve rast makamlarının iç içe olmasıyla pes
            bölgeye doğru yegâh perdesinde rast beşlisi olarak genişler.  Bu genişleme sırasında yegâh perdesinde rast beşlisinin
            oluşabilmesi için ırak (fa#) perdesine ihtiyaç vardır.
               Uşşak makamının en karakteristik perdesi segâh perdesidir. Segâh perdesinin bir komalık bemolü, inici yapıdaki
            melodilerde karara giderken 2-3 koma pes seslendirilir. Basit bir makam olan uşşak makamının yapısında bileşik ma-
            kam olan segâh makamının çeşnisi bulunmaktadır. Uşşak makamının en önemli asma kalış perdeleri şunlardır:


               ÇÂRGÂHTA ÇÂRGÂH                                   SEGÂHTA SEGÂH
                                                                                       
                                                                 

                         T      T      B     T                             S      T      K     T
                         9      9      4     9                             5      9      8     9

               RASTTA RAST                                       YEGÂHTA RAST


                                                                                        
                                                                              
                         T      K      S     T                             T      K      S     T
                         9      8      5     9                             9      8      5     9

                  SIRA SİZDE

                   Uşşak makamının asma kalış perdelerinin isimlerini söyleyiniz. Ardından asma kalış perdelerini ezbere çalınız.


               Makam Dizisinin Seyri: Makamın seyrine durak perdesi civarından başlanır. Yegâh perdesindeki rast beşlisiyle
            makam dizisi genişletilir. Uşşak makamı genellikle tiz tarafa doğru genişlemez. Seyir esnasında bazen nevâ perdesinde
            bûselik asma kalışı gösterilebilir. Uşşak dörtlüsünün seslerinde dolaşılarak makamın güçlü sesi olan nevâ perdesinde
            yarım karar verilir. Daha sonra asma kalış perdelerine geçilir. Son olarak da uşşak dörtlüsünün sesleri kullanılarak dü-
            gâh perdesinde tam karar verilir.



         54    UŞŞAK VE BAYATÎ MAKAMLARI
   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61