Page 91 - ÇALGI EĞİTİMİ KEMANE 10

ETÜTLER VE DAĞARCIK 2. ÜNİTE

Besteciliğinin ve usta bir tamburi olmasının yanı sıra neyzen olan III. Selim’in bestelediği eserler,
onun büyük yeteneğinin ve müzikal kavrayışının göstergesi sayılır. Mevleviliğe bağlılığı dolayısıyla
bazı bestelerine “Selim Dede” imzasını atmıştır. Ayrıca geleneksel sanat müziğimize gerdâniye kürdî,
hicâzeyn, hüseynî zemzeme, rast-ı cedid’in de aralarında bulunduğu daha birçok makam kazandır-
mıştır. Evc-ârâ makamını da onun oluşturduğu ileri sürülmüştür. Sultan III. Selim’in bestelerinden
günümüze 39 saz eseri ve 43 sözlü eser ulaşmıştır.
Sultan II. Mahmud: 30. Osmanlı padişahı, şair, besteci, tamburi, neyzen, hanende, yenilikçi devlet
adamı (1785-1839). Sultan III. Selim’in himayesinde yetişen II. Mahmud, müzik derslerini ondan al-
mış, tambur ve ney öğrenmiştir. Aynı zamanda iyi bir hanende olan sanatçı, saray fasıllarına katılmış,
ayrıca hat sanatında ustalaşmıştır. Celî sülüs tarzında yazdığı levhalarının bir kısmı, Topkapı Sarayı
Müzesi, Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve Vakıf Hat Müzesi’nde korunmaktadır. “Adlî” mahlasıyla şiir-
ler yazan ve çoğunluğu şarkı formunda başarılı besteleri olan II. Mahmud, tahtta kaldığı 1808-1839
yılları arasında reformlar gerçekleştirmiştir. Yeniçeri Ocağı ile birlikte onun bünyesindeki mehterha-
neyi kaldırarak Mızıka-yı Hümâyun’u kurmuştur. Geleneksel sanat müziğimizin son büyük hamisi olan
Dede Efendi, Şakir Ağa, Dellâlzâde İsmâil Efendi gibi dönemin önde gelen müzisyenlerine desteğini
esirgemeyen bu yenilikçi padişah, ülkemize Avrupa müziğini resmen sokan ilk hükümdardır. Peşrev
ve saz semâisi formlarında bestelediği 35 eseri günümüze ulaşan Sultan Mahmud’un kendi kurduğu
Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye ordusu için yazdığı Acem-aşiran makamında bir marşı vardır.

Sultan Abdülaziz: 32. Osmanlı padişahı, neyzen, piyanist, lavtacı, besteci devlet adamı (1830-1876).
Sultan II. Mahmud’un oğlu olan Abdülaziz, sanata eğilimiyle tanınmış, kardeşi Abdülmecid’in sal-
tanatı süresince saray çevresinden uzak tutulduğu için, gençlik döneminde spor, müzik ve resimle
uğraşarak yetişmiştir. İyi bir neyzen olmasının yanı sıra, piyano ve lavta çaldığı bilinmektedir. Sultan
Abdülaziz’in günümüze ulaşan 4 eseri vardır: Hümayun Sirto, Evcâra-Aksak Şarkı, Şevkefzâ-Ağır Dü-
yek Şarkı, Muhayyer-Devr-i Hindî Şarkı.

(Komisyon tarafından düzenlenmiştir).

89 U

U
KEMANE_10.indd 89 23.05.2023 16:53