Page 66 - ÇALGI EĞİTİMİ NEY 10

Çalgı Eğitimi Ney

1.5. NEYDE BİRİNCİ KADEME (DEM SES BÖLGESİNDEKİ)

PERDELER

Dem; Türkçede “zaman, çağ, an, kıvam, ayar” gibi anlamlara gelen Farsça
bir kelimedir. Türk mûsikisinde ise dem;
• Kalın perdelerden birini uzun uzun seslendirmek anlamında “dem çekmek”,
• Çalgı ya da insan sesiyle yapılan icralarda, icra edilen makamın karar
veya güçlü perdesinin 1 oktav pestini uzun uzun seslendirerek eşlik etmek
anlamında “dem tutmak”,
• Türk musikisinde kullanılan en pest sekizlideki ses bölgesi anlamında
“dem sesler” tabirlerinde kullanılır.
Neyde birinci kademede üretilen perdeler (dem sesler):
• Yegâh,
• Kaba çârgâh,
• Kaba segâh,
• Kaba dügâh,
• Kaba rast perdeleridir.

Kaba Çârgâh Kaba Segâh Kaba Dügâh Kaba Rast

Yegâh

&
w w w 5 w w

Birinci Kademe Perdeler (Dem Sesler)

Dem sesler, neye hafif (sıcak nefesle) ve normal üfleme açısıyla üflenerek
üretilir. Birinci kademe perdeleri üretmek, orta ve tiz bölgedeki seslere göre bi-
raz zordur. Dem seslere çalıştıkça -zaman içinde dudak ve diyafram kaslarının
güçlenmesiyle- neyden üretilen tüm sesler daha güçlü ve kaliteli hâle gelecektir.
Bunun için kaba rast perdesine her gün düzenli bir şekilde, uzun uzun üflemek
(dem çekmek) gerekir.

64