Page 192 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO | 11

7. ÜNİTE

7.2. Çello Müziğinde Klasik Dönem

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Klasik Dönem bestecilerinden Joseph Haydn’ın “Re Majör Çello Konçertosu No.2” adlı eserini yorumlama tekniği-
ne ve nüanslara dikkat ederek dinleyiniz.

BİLGİ NOTU

Kendinden sonraki tüm müzik dönemlerinin şekillenmesini sağlayan Klasik Dönem’in etkilendiği dört akım bu-
lunmaktadır. Bu akımların ilki, Paris’te barok müziğin süslü ve karmaşık yapısına tepki olarak ortaya çıkan rokoko
akımıdır. İkincisi, Almanların derin duyarlılık göstergesi niteliğinde olan ve adını Alman yazar Klinger’in bir romanın-
dan alan fı rtı na ve gerilimdir. Üçüncüsü, keman sanatçısı Johann Stamitz (Yohan Şitamitz) tarafı ndan Almanya’da
kurulan ve dönemin tüm bestecilerini etkileyerek senfoni biçiminin gelişmesini sağlayan Mannheim Okuludur
(Manhaym). Son ve en etkili akım ise Aydınlanma akımıdır. Dünya genelini etkileyen ve en büyük toplumsal etkisini
Fransız İhti lali ile gösteren bu akım, kilisenin tutumuna karşı oluşmuş özgürlükçü, eşitlikçi ve ilerici bir hareketti r. Bu
hareket, hayatı n her alanının olduğu gibi sanatı n ve dolayısıyla müziğin şekillenmesinde de etkin bir rol üstlenmişti r.

7.2.1. Klasik Dönem Bestecileri

Johann Sebasti an Bach’ın vefatı ndan (1750) Ludwig van Beethoven’ın vefatı na (1827) kadar süren dönem, müzik
tarihinde Klasik Dönem olarak adlandırılmıştı r. Avrupa’da yaşanan Fransız İhti lali ve Sanayi Devrimi bu dönemin şekillen-
mesinde rol alan en önemli etkenlerden olmuştur. Bu olaylar neti cesinde başlayan sosyal değişim süreci, sanat alanında
da etkisini göstererek büyük bir dönüşüme yol açmıştı r. Öne çıkan eşitlik, özgürlük, adalet gibi kavramlar müziği de
etkilemişti r. Eserlerdeki temalar, her kesimden insana hitap edecek şekilde biçimlenmeye başlamıştı r. Barok Dönem’in
gösterişli, kuralcı ve kontrpuantal yazıya dayalı üslubunun yerini daha sade, dengeli ve net bir sanat anlayışı almıştı r.
Güncelliğini hiç yiti rmeyen Klasik Dönem sti li, günümüz klasik müziği de dâhil olmak üzere kendinden sonra gelen her
müzik döneminde kullanılmıştı r.

Klasik Dönem bestecileri; Barok Dönem müziğinin uzun cümleli, aşırı süslü, karmaşık armonik yapısından farklı ola-
rak herkesin anlayabileceği yalınlıkta bir müzik anlayışı benimsemişlerdir. Bu bakış açısıyla Barok Dönem’de olduğu gibi
sadece soylu sınıfı n değil, halkın da sanatla buluşturulmasını amaçlamışlardır.

Klasik müzik üslubunun yaratı cısı olarak birçok Klasik Dönem bestecisinden söz etmek mümkündür. Ancak müzikte
Klasik Dönem dendiğinde akla ilk gelen besteciler, “Viyana Klasikleri” olarak adlandırılan Joseph Haydn (Josef Haydın),
Wolfgang Amadeus Mozart (Volfgang Amedeus Motzart) ve Ludwig van Beethoven’dır (Ludvig van Bethovın).

Avusturyalı besteci Joseph Haydn, klasik müziğin gelişmesinde büyük pay sahibi olan
sanatçılardan biridir (Görsel 7.4). Haydn’ın müzik yeteneği henüz küçük bir çocukken ailesi
tarafı ndan fark edilmiş ve desteklenmişti r. Besteci, altı yaşındayken gitti ği Viyana’da kabili-
yeti yle dikkat çekmiş ve St. Stefan (Seint Sıtefı n) Kilisesi Korosu’na alınmıştı r.

Haydn, koristlik sürecinin ardından kendini gelişti rmeye devam etmişti r. Birçok alanda
dikkat çeken eserler üretmişti r. Haydn’ın genellikle dönemin müzik ortamlarının etkisin-
den uzak kalmayı tercih etmesi, zamanının müzik anlayışının ötesine geçen özgün eserler
üretmesini desteklemişti r. Büyük bir beğeniyle karşılanan bu eserler sayesinde bestecinin
şöhreti kısa sürede tüm Avrupa’ya yayılmıştı r.
Çok sayıda konser, opera, orkestra yöneten Haydn; dev koral yapıtları, senfonile-
ri ve yenilikçi tavrıyla müziğe yeni bir ruh, farklı bir bakış açısı kazandırmıştı r. Yeni bir
çağın habercisi olarak nitelendirilen eserlerinde daha önce denenmemiş yöntem ve
teknikleri uygulamıştı r. Örneğin yaylı çalgılar dörtlüsü için bestelediği eserlerinde her Görsel 7.4: Joseph Haydn
çalgıya eşit rol vermesi, döneminin önde gelen isimleri tarafı ndan ilgiyle karşılanmıştı r.

ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 11 191