Page 49 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR | 11

3. GİTARDA SÜSLEME TEKNİKLERİ

Hazırlık 1. Bazı eserlerde bulunan küçük puntolu notaların müzikte ne anlama geldiğini
Çalışması sınıf arkadaşlarınızla tartışınız.
2. Çıkıcı ve inici legato çalma tekniklerini tekrar ediniz.

Bir ezginin anlatımını güçlendirmek, kulağa daha etkili gelmesini sağlamak
amacıyla eklenen notalara süsleme notalar, bu notaların çalınma şekline süs-
leme çalma teknikleri denir. Bu teknikler bir tür ses bezemesidir. Ses ya da
çalgı müziğinde ezgiye kıvraklık kazandırdığına inanılan bu bezemeler, önceleri
daha çok sanatçıların ustalık ve zevklerine bırakılırdı. Süsleme işaretleri Orta
Çağ nota yazılarında bile görülmektedir. Bunun yanında özellikle de Barok Dö-
nem’de, çağın müzikal anlayışının gereği olarak süslemelerin etkin şekilde kul-
lanılmasıyla müzik yazısında bu süslemelerin sembollerle ifade edilişi yaygın-
laşmıştır. 18. yüzyılın sonlarındaysa besteciler süsleme ögelerini müziklerine
kendileri katmaya başlamışlardır. Süslemelerin seslendirilişi dönemlere göre
değişebilir. Bu nedenle dönemlerin müzikal anlayışlarını bilmek gerekir. Birçok
eserin yazısında ilgili süslemenin seslendirilişine yönelik açıklamalar da bulu-
nabilir. Gitarda sıkça kullanılan süsleme çalma teknikleri şunlardır:

1. Çarpma tekniği

2. Trill tekniği
3. Mordan tekniği

4. Grupetto tekniği
5. Glissando tekniği

3.1. ÇARPMA TEKNİĞİ

Bu teknik adını çarpma notasından almaktadır. Asıl notadan önce üstü bir çizgi
ile çizilir ve daha küçük punto ile yazılarak belirtilir. Süresi genellikle asıl nota-
dan çok daha kısa olur. Çabucak çalınır ve asıl notaya geçilir. Çarpma, asıl sesi
belirginleştirmek ve vurgulamak için kendine komşu bir sese legato tekniği ile
hızlıca çarptırılarak uygulanır; ilk ses sağ el parmağı ile çalınır, sonraki ses sol
elin ilgili parmağı ile hızlıca seslendirilir. Bu tekniği “apojiyatür” ile karıştırma-
mak gerekir. Apojiyatür yazısında küçük puntolu yazılan notanın üzerinde çizgi
olmaz. Ayrıca seslendirilişinde küçük puntolu notalar, kendi süre değerleri ka-
dar süreyi bağlandıkları notadan alırlar; çarpma tekniğindeki gibi kısa sürede
ve çabucak çalınmazlar.

Çarpma örneği: Apojiyatür örneği:

Yazılışı Yazılışı

Seslendirilişi Seslendirilişi

Gitarda Süsleme Teknikleri 48