Page 18 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİI |
P. 18
“Teke Yöresi” oyunları, dağlık alanlarda yaşayan tekelerin sıçrama-
lı ani ve ataklı hareketlerinden esinlenerek ortaya çıkmıştır. Benzer
bir şekilde Artvin ili “Coşkun Çoruh” dansı, Çoruh Nehrinin hızlı
ve gür akıntısından etkilenmiş; dans biçimini ve adını bu nehirden
almıştır.
Coğrafi koşullar dans biçimlerinde ve icrasında etkili olduğu ka-
dar giyim ve kuşamda da etkili olmuştur. Bölgenin iklimsel olarak
sıcak veya soğuk olması dokumanın ince ya da kalın oluşuyla oran-
tılıdır. Şalvar kısa veya uzun, dar veya geniş olabilmektedir. Yelek,
ceket, gömlek, üç etek, kuşak, önlük, mendil, çorap gibi giyim parça-
ları bölgenin iklimsel özellikleriyle uyumludur. Örneğin bir bölgede
ipekli olarak giyilen gömlek, başka yörelerde pamuklu ya da yünlü
olarak kullanılabilmektedir. Kıyafetleri, takıları ve aksesuarları yine
bölgesel olabilmektedir.
Türk Halk Oyunları aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır:
A. Diziliş Şekillerine Göre Türk Halk Dansları
• Daire (Görsel 1.9)
• Yarım ay veya yarım yay
• Düz sıra
• Karşılıklı iki düz sıra
B. Konularına Göre Türk
Halk Dansları
• İnsan-tabiat ilişkisini
konu alan halk dansla-
rı: Yağmur Yağdı Zey-
beği-Aydın, Sis (Sis
Dağı)-Giresun, Coşkun Görsel 1.9
Çoruh-Artvin Halk Oyunlarında
• Yer adlarından konusunu alan halk dansları: Hasan Dağı-Ada- Daire Dizilişi
na, Ankara Zeybeği-Ankara
• Bitkileri konu olan halk dansları: İğde Dalları-Afyon, Kavak-Er-
zurum
• İnsan-hayvan ilişkisini konu alan halk dansları: Kartal-Bingöl,
Tavuk- Bayburt, Ördek-Bolu, Keklik-Silifke
• Kavgayı konu alan halk dansları: Harkuşla-Bitlis, Bıçak Horo-
nu-Trabzon
• Savaşı konu alan halk dansları: Kılıç-Kalkan-Bursa
•Aşkı ve sevgiyi konu olan halk dansları: Sarıçiçek-Artvin, Dil-
lala- Çorum
•Asker uğurlamayı konu alan halk dansları: Avreş- Elâzığ, Ço-
rum Halayı-Çorum
•Hasat zamanını konu alan halk dansları: Galuç-Adıyaman, Kı-
mıl-Urfa, Çekirge-Çorum
17