Page 20 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİ

1.1.4. Dans Folkloru
Halk; aynı dili konuşan, benzer yaşama alışkan-
lıklarını sürdüren, gelenek ve göreneklerle birbirine
bağlı, ortak bir tarihi olan homojen bir yapıdır. Folklor,
kelime anlamı olarak “halk bilimi” demektir ve bir
milleti diğer milletlerden ayıran kültürel özellikle-
rin esasını oluşturan sosyal bir bilim dalıdır. Folklor,

a
toplumların binlerce birikimini raştırır. İnceleyip
değerlendirdikten sonra bölgesel alt kültürlerden
ulusal kültüre ögeler aktarır. Bu yolla onları kuvvet-
lendirir ve insanlık kültürüne katkıda bulunur. Bir
toplumun sosyolojik, psikolojik, tarihi, maddi ve
manevi değerlerini içeren folklor halkın karakteristik
özelliklerini yansıtır. Bu yönüyle kültürel varlığın en
önemli ögelerinden biridir. Kültürün tüm parçalarını
barındıran zengin bir hazinedir Görsel 1.11). Halka
(
ait maddi ve manevi ütün kültür belgelerinin ko-
b
Görsel 1.11: Kültürel hazinemiz folklor leksiyonu dur.

Anadolu'da, günümüzden on bin yıl öncesine kadar
uzanan bir dans geleneği vardır. Dünyadaki bütün
halklar gibi Türk halkı da oyunlarını düğünde, nişanda,
asker uğurlamada, yaylaya çıkış ve yayladan inişte,
doğumda, dinî ve millî bayramlarda, zaferlerde, ba-
harın gelişini müjdeleyen Hıdırellez ve Nevruz gibi
mevsimlik bayramlarda, hasat sonrasında, panayır ve
şenliklerde, ferfene, barana, sıra gezmesi gibi toplum-
sal faaliyetlerde oynamıştır (Görsel 1.12). Anadolu
insanı bu dans geleneğini kutsal bir emanet olarak
günümüze kadar ulaştırmıştır. Zengin Anadolu Türk
halk oyunlarının karakteristik yapısı incelenirken bu
zenginliğin kaynağını şöyle sıralayabiliriz:

Türklerin Orta Asya'dan getirdiği kültür
Türklerin İslamiyet'i kabul ettikten sonra ge-
liştirdiği kültür Görsel 1.12: Düğün geleneğinden kına gösterisi
Türklerin Anadolu'da karşılaştığı yerleşik Anadolu kültürü
Türklerin Avrupa'dan aldığı kültürel ögeler
Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze elde edilen kültürel ögeler

Yukarıda saydığımız tarihî sürecin bir sentezi olan Türk halk oyunları kıyafet, müzik ve gür bakımından
dünya dansları arasında çok zengin bir yapıya sahiptir.

Düşünelim - Tartışalım
Folklorumuzdaki çeşitlilik bize geçmişimizle ilgili hangi verileri sunar? Tartışınız.