Page 13 - TSM KORO 11 TSM

1.1. MAKAMLARMAKAMLAR

Neler Öğreneceksiniz?
Bu ünite içerisinde; nihavent, hicaz, hicaz-uzzal, hicaz-hümayun, hicaz-zirgüle ve karcığar makamları-
nı, bu makamların dizilerini, makamların seyirlerini öğreneceğiz.

Hazırlık Çalışması

Nihavent, sultaniyegâh, hicaz, hicaz-uzzal, hicaz-hümayun, hicaz-zirgüle ve karcığar makamlarından
örnek eserler dinleyiniz.

Araştırınız

Nihavent, sultaniyegâh, hicaz, hicaz-uzzal, hicaz-hümayun, hicaz-zirgüle ve karcığar makamları dizile-
rini inceleyiniz.

Dikkat Çekme

Müziğimizin en temel makamlarından olan buselik makamının üç adet şed (göçürülmüş) makamı vardır.
Bunlar göçürüldükleri perde sırasına göre, tizden pese doğru; sol (rast) de nihavent, mi (hüseyni aşiran) de
ruhnüvaz (ruhnevaz) ve re (yegâh) de sultaniyegâhtır.
Her ne kadar şedleri olsalar da özellikle nihavent ve sultaniyegâh makamları, buselik makamından daha
popüler olmuş, besteci ve icracılar tarafından daha çok tercih edilmiştir.
Bir makam dizisini, farklı perdelere göçürerek başka makamlar oluşturmaya örnek olarak; buselik ma-
kamının şedlerini ele alabiliriz. Rast perdesindeki nihavent makamı ile yegâh perdesindeki sultanıyegâh
makamları karşılaştırılabilir. Bu sayede Türk müziğinde dizi kavramının tek başına bir anlam ifade etmediği,
seyir, geçki ve perde farklılıklarının makam oluşturmada büyük önem taşıdığı görülmektedir. Batı’nın minör-
majör dizilere dayanan tonal müziği ile Türk müziği makam anlayışı arasında var olan farklılıklar bu sayede
gösterilebilir.

Görsel 1.1: Bursa Büyükşehir Belediyesi Orkestra Şube Müdürlüğü, TSM korosu

12 TÜRK SANAT MÜZİĞİ MAKAM BİLGİSİ TÜRK SANAT MÜZİĞİ MAKAM BİLGİSİ 13