Page 123 - ÇALGI TOPLULUKLARI BATI MÜZİĞİ 12

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. 20. yüzyıl müziğini önceki dönem müziklerinden ayıran özellikler nelerdir? Görüşlerinizi
arkadaşlarınızla paylaşınız.

2. 20. yüzyıl bestecilerinin eserlerini dinlerken duyduğunuz müzikal değişimler nelerdir?
Görüşlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

“Müzikte 20. Yüzyıl Dönem” ile ilgili bilginin yer aldığı video içeriğine sağdaki karekoddan
ulaşabilirsiniz.

Müzikte 20. Yüzyıl Dönemi

20. Yüzyıl Yaşantısı ve Müzikal Gelişimler

20. yüzyıl; bilimde, teknolojide ve toplumsal yaşam biçiminde sıçramalar çağıdır. Müzikte sınırların
zorlandığı bir dönemdir. Müzik dışı sesler, doğada var olan doğal sesler, doğada var olmayan sentetik
sesler ve sessizlik bile bir araç olarak kullanılmıştır. Bu dönemde Avrupa müziğindeki değişimler

karmaşık gibi görünse de birbirinden farklı pek çok üslubun ortaya çıkmasını da sağlamıştır. Müziğe
getirilen yenilikler önceki bütün yüzyılların getirdiklerinin toplamından daha çoktur.
20. yüzyıl, çok sayıda akımın yer aldığı bir dönemdir. Bu yüzyıl; çoğaltma ve yayma araçlarının,
iletişim alanlarının geliştiği bir dönemdir. Bu yüzyılda Batı müziğinde geçmiş yüzyıllara oranla daha

fazla deneycilik ve farklılık görülmüştür. 1900’lü yıllara kadar tonalite Batı müziğinde yol gösterici
olmuştur. Müzikal formlar ve türler 1600-1900 yılları arasında değişime uğramasına rağmen tonalite
sistemi hep aynı kalmıştır. Bu dönemde ise bir eserde tek bir tonalite yerine birden fazla tonalite
kullanılmıştır. Bununla da yetinilmeyip tonalite düzeninden kopulmuştur. Kromatik dizideki on iki

notadan her birinin bir diğeriyle bağına dayanan ve bunun dışında önceden belirli bir düzene bağlı
olmayan özgür bir yazı geliştirilmiştir. Armoni kuralları geçerliliğini yitirmiştir. Çalgılarda denenmemiş
tını birleşimlerine yönelinmiş ve elektronik gereçlerden yararlanılmıştır. 20. yüzyılda özellikle ritim ve
ses yüksekliklerinin düzenlenmesinde, vurmalı ses kaynaklarında tamamen yeni yaklaşımlar olmuştur.

Bu çağın müziğindeki belli başlı gelişmeler; birden çok tonalitenin kullanılması, tonalitenin tamamen
atılması, değişik ölçülerin aynı anda kullanılması, sonat biçimi (formu) gibi müzik biçimlerinin ve hazır
kalıplara uymayan yeni yapıların geliştirilmesi, elektronik gereçlerden yararlanılmasıdır.

20. Yüzyıl Akımları
20. yüzyılın ilk yarısında müzikte, izlenimcilik (empresyonizm), anlatımcılık (expresyonizm), yeni
klasikçilik (neo Klasizm), elektronik müzik, dizisel müzik (serial), post romantizm, folklorizm, caz
müziği gibi yeni akımlar ve bu akımlar içerisinde atonal sistem, on iki ton sistemi, aleatorik (rastlamsal)

müzik gibi yeni besteleme teknikleri ortaya çıkmıştır.

121