Page 300 - ÇALGI TOPLULUKLARI (BATI MÜZİĞİ) 12

ELEKTRONİK MÜZİK 1. AÇIKLAMALI DİNLETİ ETKİNLİĞİ

1950’li yıllarda manyetik ses bandının icadıyla birlikte vokal ve enstrümantal müziğe yeni bir müzik türü olarak Aşağıda güncel-popüler eserler ile ilgili açıklamalı dinleti örneği verilmiştir. Bilgi ve iletişim teknoloji-
eklenmiştir. Bu müzik türünden elektronik olarak güçlendirilmiş mekanik müzik değil, elektronik olarak üretilmiş lerini kullanarak eserin kayıtlarına, video görüntülerine veya notalarına ulaşınız; bir dinleti düzenleyerek
sesler ve kompozisyonlar anlaşılmalıdır. İlk elektronik müzik stüdyosu, 1951 yılında Köln’de (Köln) kurulmuştur. eserin özellikleri ve türü hakkındaki düşüncelerinizi söyleyiniz.

EĞLENCE MÜZİĞİ
SELMAN ADA’NIN ALİ BABA VE KIRK HARAMİLER OPERASI
19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmış, modern toplumda plak olarak satın alınabilen ve radyo aracılığıy- İki perdelik opera eseridir. Libretto bölümü Tarık Günersel tarafından yazılmıştır. Ulusal opera örnek-
la yayılan hafif müzik türü olarak toplumda yer edinmiştir. Dans haricinde tüm modern eğlence müzikleri, lerinden biridir. Eser, bilinen masaldan farklıdır. Anadolu topraklarının müziğini yansıtan bir opera olması
dinleyicinin oyalanmasını hedeflemektedir. açısından önemlidir. Fakir bir hayat süren Nurcihan’ın Ali Baba ve Kırk Haramiler’in gizemli mağarasının
sırrını öğrendikten sonra yaşadıklarını konu alır. Eser, komedi özelliği ile masaldan farklıdır.
FİLM MÜZİĞİ

Dramatik etkiyi güçlendirmekte önemli rolü olan, karakteri ve süresi filmin akışına göre değişen, yerine BÖLÜMLER AÇIKLAMALAR
göre efektleri de içeren fon müziğidir. Sahne ve radyo oyunlarıyla filmlere yapılan müzik, doğası gereği
programlı müziktir. 1930’lu yıllara kadar sessiz filmler için piyanoda kesintisiz eşlik müziği yapılmıştır. Daha 1. Bölüm Film ve kitaplardan bildiğimiz gibi haramilerin küplere saklandığını farkeden
sonraki yıllarda sesli filmler için büyük orkestralar ve oda müziği kullanılmış, aynı zamanda elektronik müzik (libretto) Nurcihan onları uyutmak ve sonrasında etkisiz hale getirmek için onlara bir ninni
de kullanılarak filmin kendine ait bestesi yapılmıştır. 1960’lı yıllardan sonra sevilen ünlü klasik müzik eser- (largetto) söyler. Bu arya operanın en can alıcı bölümüdür.
lerinin film müziği olarak kullanılması yoluna da gidilmiştir. Nurcihan’ın aryası

FLAMENKO MÜZİĞİ

Hindistan’dan dünyaya yayılan ve 11. yüzyılda İspanya’ya gelen çingenelerin Arap, Yahudi ve İspanyol etkisinde
kalarak geliştirdikleri müzikli danstır. 19. yüzyıl ortalarına kadar kendi aralarında söyledikleri, dans ettikleri, çaldıkları bir 2. AÇIKLAMALI DİNLETİ ETKİNLİĞİ
müzik olmuştur. “Ole” diye bağırma, el çırpma, parmak şaklatma ve topuklarla vuruş; dansın bir parçasıdır. Aşağıda güncel-popüler eserler ile ilgili açıklamalı dinleti örneği verilmiştir. Bilgi ve iletişim teknoloji-
lerini kullanarak eserin kayıtlarına, video görüntülerine veya notalarına ulaşınız; bir dinleti düzenleyerek
NEW AGE eserin özellikleri ve türü hakkındaki düşüncelerinizi söyleyiniz.

Yeni Çağ olarak adlandırılır. 1990’lı yıllarda çıkmış ve “hippi” akımından etkilenmiştir. Ortaya çıkışı,
Doğu felsefesinin evren ve onun düzeniyle ilgili düşünce tanımına dayanmaktadır. İnsanları değişik düşün- ASTOR PİAZZOLLA’NIN (ASTOR PİYATZOLA) TANGO SÜİTİ
meye; dil, din, ırk gibi sınırları kabul etmemeye yönlendirmek amacını gütmektedir. Tüm bu farklı unsurların Tango no: 1: Allegro deciso, Tango no: 2: Andante, Tango no: 3: Allegro
uyumlu birlikteliğini gözeterek gelişen “yeni akustik müzik” olarak da adlandırılan enstrümantal müziktir.
Yazdığı eserlerle tangoyu yücelten bandoneon ustası Piazzolla, gitar çalmamasına karşın bu çal-
gı için besteler yapmıştır. Brezilyalı gitar ikilisi Sergio-Odair Assad (Serciyo-Odar Asad) kardeşler için
LATİN MÜZİĞİ
1983’te Tango Süiti’ni bestelemiştir.
İspanya’ya göç eden Afrikalılar; bir avuç Güney Amerikalı zenginin işlerini, hizmetçiliğini ve köleliğini
yapmıştır. İspanya’dan Latin Amerika’ya köle ticareti için götürülen insanlar; zamanla kendi durumlarını, BÖLÜMLER AÇIKLAMALAR
acılarını mırıldandıkları ezgilerle ve şarkılarla ifade etmiştir. Latin müziği, Afrika-İspanya ritimlerinin oluştur-
duğu bu doğal müzik sentezinin oluşturduğu bir türdür. 1. Bölüm Çabuk ve kararlı (deciso) tempoda, virtüöz bir gösteri biçiminde başlayan bir
(allegro-deciso) tangodur. İkinci gitarın arpejli ve kayan figürlü eşliğinde birinci gitar, melodik
TANGO oluşu yanında çalgının göğsüne vurarak hem ritmi canlandırır; hem de dansçı-
ların ayak seslerini stilize eder. Ağır tempoda ve lirik bir havaya bürünen bölüm,
Arjantin’de yaşayan göçmenlerin dans kültüründen etkilenerek doğmuştur. Güney Amerika ülkelerinde ve parlak kadanslarla sona erer.
İspanya’da bayram ve karnavallarda yapılan dans müziğidir. Pek çoğu piyano eşliğinde vokal için bestelenmiş-
tir. Tango üç türde gelişmiştir: Tango Milonga (Milonga); yalnız çalgılarla seslendirilen, canlı tempoludur. Tango 2. Bölüm Ağırca tempoda ve hafif rubataların (gecikmelerin) oluşturduğu, acı-tatlı bir me-
Romanza (Romanza); lirik ve melodik karakterde, sözlü ya da sözsüz yapıdadır. Tango Cancion (Konsiyon), (andante) lankoliyle modal folklorik melodi anlayışını sergiler.
yaşamı dramatize eder; duygulu ve karamsardır. Önceleri keman, flüt, gitar ya da akordeon üçlüsünden oluşan
tango gruplarından oluşmuştur. Daha sonraları akordeon yerini bandoneona bırakmıştır. 1920’li yıllarda Türki- 3. Bölüm Çabuk tempoda yine tangonun keskin ritmini vurgulayarak, parlak ve hızlı akor
ye’de görülen sözlü ve akordeonlu tangonun temsilcileri olarak Fehmi Ege, Seyyan Oskay ve Şecaattin Tanyerli (allegro) değişimleri ile gitarın her türlü efektinden yararlanarak, vurma çalgıları da taklit
sayılabilir. Arjantin tangosunun Türkiye’deki en büyük temsilcisi, bandoneon sanatçısı Orhan Avşar’dır. ederek canlı biçimde gelişir. Eser, nefes kesici bir tempoda sona erer.

ÇİGAN MÜZİĞİ

Çigan müziği, Macaristan romanlarından doğan bir müziktir. Bu müzik türü, Macar halk müziğinden
farklı özelliktedir. Romanlar, Macar köylerindeki değerleri kendi kültürleriyle birleştirmiştir. Böylece çok yay-
gın bir popüler şarkı ve dans müziği olan Çigan müziği ortaya çıkmıştır.

298 299