Page 162 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 12

5. ÜNİTE

5. ÜNİTE ÇELLO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER II

5.1. Çello Müziğinde Romantik Dönem

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Johannes Brahms’ın (Yohanes Brams) Mi minör (Op.38) adlı çello sonatını dinleyiniz. Sağ ve sol el tekniklerinin
eserlere nasıl bir karakter kattığını öğretmeniniz ve arkadaşlarınızla tartışınız.

Müzik tarihinde Avrupa’da Klasik ve Çağdaş Dönem arasında kalan, 1820-1910 yılları arasında etkileri hissedilen
sanat akımına Romantik Dönem denilmektedir.

BİLGİ NOTU

Etimolojik olarak romantik sözcüğü Orta Çağ şövalyelerinin kahramanlıklarının anlatıldığı şiir türü olan La-
tince ‘’romans’’ tan gelmektedir.

Romantik Dönem'e ismini veren romantizm akımı; Klasik Dönem sanatının kural ve sınırlarından kurtulmuş, klasik
sanat geleneklerine karşı bağımsız bir tür olarak gelişmiştir. Özgür, bireysel yaratıcılığı destekleyen, duyguların dile ge-
tirilmesinde abartılı olmaktan çekinmeyen romantizm; Fransız Devrimi’nin (1789-1799) siyasal sonuçlarından da etki-
lenmiştir. Devrimin sonucu olarak ortaya çıkan ulusçuluk akımıyla birlikte halk ezgilerinin motifleri eserlerde görülmeye
başlanmış, bestecilerin kendi halk müziklerinden etkilenerek besteler yaptığı görülmüştür.
Klasik Dönem’deki Aydınlanma Çağı’nın akılcılığına karşın bireysel duygular ve ben kavramı kaynak alınmıştır. Fransız
Devrimi’nden beklenen eşitlik, özgürlük, hak, adalet gibi kavramlar tam anlamıyla hayata geçirilememiş; önemini yitir-
miş ve aydınlar toplumsal sorunlara ilgi duymamışlardır. Toplumsal sorunların ele alınmasının yerine bireysel duygular,
sanatsal ifade ve müzikal fikir ön plana çıkmıştır. Profesyonel çalgı icracılığı, ifade estetiği, müzikal fikir, “ben” kavramı,
romantikleşme ve şiirselleşme bestecilerin yeni formlar bulmaları için yol gösterici olmuştur. Böylelikle melodinin eser
içindeki yerini belirleyen klasik formların dışına çıkılmıştır.
Feodal toplum anlayışından modern devlet yapısına geçişle birlikte, müzik belli bir zümreye ait veya saray çevresinde
dinlenen bir aktivite olmaktan çıkarak halka ulaşmıştır. Besteciler aristokrat ailelerin beste siparişleri sayesinde maddi
gelir elde edebilmekte ve bu besteler teknik olarak bu ailelerin çalgı becerisi sınırından öteye geçememekteydi. Besteci-
lerin saray çevresine ve aristokrat ailelere olan maddi bağımlılığının azalmasıyla birlikte, daha virtüözite gerektiren eser-
lerin bestelenmeye başlaması bu dönemde görülmüştür. Profesyonel çalgı icracılığının da başlamasıyla birlikte, besteciler
teknik zorluğu üst düzey olan çello eserleri bestelemişlerdir.

5.1.1. Romantik Dönem Bestecileri
Romantik Dönem zamansal, coğrafi ve biçimsel farklılıklarına göre “Ön Romantik, Erken Romantik, Doruk Romantik
ve Geç Romantik” olarak dört evreye ayrıldığından besteciler bu evrelere göre gruplandırılmıştır. Ayrıca bu bölümde çello
müziğini dolaylı veya doğrudan etkilemiş bestecilere yer verilmiştir.

160 ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 12