Page 18 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 12

1. ÜNİTE

1. ÜNİTE YAY TEKNİKLERİ IV

1.1. Spiccato Çalma Tekniği

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Romantik Dönem'in çellist bestecilerinden William Henry Squire’ın ( Vilyım Henri Sukayr) Tarantella adlı eserini
dinleyiniz. Eserde ne tür yay teknikleri kullanıldığını öğretmeniniz ve arkadaşlarınızla tartışınız.

1.1.1. Spiccato Tekniğinin Genel Özellikleri
Spiccato (spikato), yaylı çalgılar ailesinin tümünde yayın zıplatılarak kullanıldığı bir yay tekniğidir. Spiccato tekniğinde
ses, yayın teller üzerinde hızlı bir şekilde zıplatılmasıyla elde edilir. Teknik, ileri seviyedeki etütlerde ve hızlı tempolu eser-
lerde kullanılır. Ayrıca farklı müzik türlerinde sıkça kullanılan bir tekniktir.

BİLGİ NOTU

Spicatto, İtalyancada "zıplamak" veya "atlamak" anlamına gelen "spiccare"(spikkare) kelimesinden gelir. Bazı
kaynaklarda ise “pichettato” (piketato) teriminin karşılığı olan “pikeli” şeklinde yer almaktadır. Etüt ve eserlerde spic-
cato yay tekniği kullanılarak çalınması istenen bölüm, cümle veya motif; notaların üzerine konulan (.), (spicc.) veya
( ) ile gösterilir.

Çelloda spiccato tekniği kullanılırken sağ elde parmaklar esnek, parmakların yayla teması ise yumuşak olmalıdır. Sağ
elde herhangi bir kasılmaya izin verilmemelidir.
Spiccato tekniğinde yay, yayın ağırlık noktası ve ortası arasında kalan bölgede kullanılmalıdır. Yay, eşiğe paralel ve
klavyeye doğru biraz eğik olmalıdır. Yayın üzerindeki baskı kontrol edilmelidir (Görsel 1.1).

Görsel 1.1: Yayın bölümleri

Yayda detache (detaşe) tekniğinde olduğu gibi çekme itme
hareketi yapılır. Bu sırada sağ ön kol teller üzerinde, yukarı aşağı
yönde, hızlı bir şekilde hareket ettirilir. Yay ise tele düşürülerek
zıplatılır. Yay; tel üzerinde zıplatılırken her bir ses için ayrı ayrı,
eşit, kontrollü, hızlı ve kısa hareketler yapılmalıdır. Sağ ön kol, bu
hareketler arasında her sesten sonra gülen yüz (yarım ay) şeklin-
de hareket eder (Görsel 1.2). Yayın hızla zıplaması, bileği serbest
bırakarak arka arkaya gelen notaların çalınmasına yardımcı olur.
Bu yay tekniği çelloda canlı ve hareketli bir tını elde edilmesine
olanak sağlar.
Spiccato gibi hız gerektiren yay teknikleri seslendirilirken
senkron problemlerinin oluşmaması için sağ ve sol elin hızı eşit
ve dengede olmalıdır.
Görsel 1.2: Spiccato tekniği

16 ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 12