Page 90 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 12

3. ÜNİTE

3. ÜNİTE ÇOK SESLİLİK III

3.1. Çelloda Dört Sesli Akor Çalma

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

1) Aguste Franchomme'un (Ogıst Frankom) 12 etüdünden bir numaralı etüdü dinleyiniz.
2) Etütte yorumlanan akorların nasıl çalındığını öğretmeniniz ve arkadaşlarınızla tartışınız.

3.1.1. Dört Sesli Akor Kavramı
Bir ses üzerine eş zamanlı dikey üçlüler çıkılarak kurulan ve duyulan, üç veya daha fazla notadan oluşan herhangi bir
armonik ses kümesine akor denir. Dört sesli akor en yalın hâliyle ilgili temel ses üzerine kurulan 1-3-5 ve 8. derecedeki
seslerin aynı anda tınlamasıyla oluşur. Örneğin dört sesli “do majör” akoru en yalın hâliyle 1. derece (temel ses) “do” ol-
mak üzere 3. derece “mi”, 5. derece “sol” ve 8. derece “do” sesinin aynı anda duyurulmasıdır (Görsel 3.1). Ancak çellonun
yapısı gereği bu şekilde bir kurulum mümkün değildir. Bu sebeple çelloda dört sesli akoru oluşturan dereceler farklılık
gösterilebilir. Örneğin çelloda dört sesli “do majör” akorunu duyurabilmek için parmaklar 4. tel “do”, 3. tel “sol”, 2. tel
“mi” ve 1. tel “do” basacak şekilde konumlandırılır (Görsel 3.2). Akorlara kurulumdaki aralıkların yapısına göre “majör”,
“minör”, “yedili”, “dokuzlu” gibi isimler verilir.

2

1
0 Gösterilişi
0

2

 1
 Çalınışı
0
 0

Görsel 3.2: Do major akor
Çelloda akoru oluşturan seslerin aynı anda du-
yurulması mümkün olmadığından akoru oluşturan
sesler, ikişerli ikişerli bölünerek (kırılarak) çalınır.
Yayın kıllarının çok gergin olmaması, yayın tuşeye
yakın kullanılması ve durdurulmadan eşit hızda
“çalınması” akorların iyi duyulmasını sağlar.

BİLGİ NOTU

Akor Fransızca kökenli bir terimdir. Fransızca
accord (ekord), Latince adcor (edkır), İtalyanca
accordare (ekkordare), İngilizce chord (kord),
Almanca accord (ekord), Türkçe uygu kelimesi
ile karşılanır.

Görsel 3.1: Do majör akorun tuşe üzerindeki konumu

88 ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 12

©