Page 14 - ÇALGI EĞİTİMİ KLASİK | KEMENÇE 12

1 Yerinden
1 . 1. KLASİK KEMENÇEDE TRANSPOZE Dil-Bestenim Meshurunum
BUSELİK ŞARKI

Beste: Vecdi Seyhun
Bir eser kendi tonunun dışında seslendirilmek istendiğinde sizce nelere dikkat edilmelidir?
ÜNİTE HAZIRLIK ÇALIŞMALARI Usul: Semai  : 92 Güfte: Recaizade Mahmut Ekrem

Bir müzik eserinin esas tonunun dışında başka tondan çalınmasına transpoze denir. Batı müziğinde eserler
hangi tonda çalınmak istenirse o tonda yazılır veya portenin başına uygun bir anahtar konur. Türk müziğinde
ise bir eser sadece kendi tonunda yazılır. Eser farklı seslerden seslendirilmek istendiğinde transpoze uygula-
ması yapılır. Türk müziğinde bir eser farklı sesten çalınacağı zaman nota yazımı üzerinde bir değişiklik yapıl-
maz. Transpoze, icra sırasında eser çalınırken yapılır.

AÇIKLAMA

Önceden seslendirilmiş eserler üzerindeki transpoze uygulamaları, konunun daha iyi kavranabilmesi için bu
ünitede ilgili notalar yazılarak anlatılacaktır.

1.1. ÖĞRENİLEN MAKAMLARDAKİ ESERLERİN FARKLI SESLERDEN İCRA
EDİLMESİ

Türk müziğinde transpoze yapılırken “yerinden, 1 ses, 4 ses, 5 ses” gibi kavramlar kullanılır ve transpoze buna
göre uygulanır. Notanın yazıldığı gibi çalınmasına yerinden, 1 ses pestten (kalın) çalınmasına 1 ses, 4 ses
pestten çalınmasına 4 ses, 5 ses pestten çalınmasına 5 ses denir.

D İ KKAT

Transpoze yapılırken makamların aralıklarının bozulmaması önemlidir.

1.1.1. Klasik Kemençede Makamları Farklı Seslerden İcra Etme

1. ETKİNLİK 1’den 10’a kadar numaralandırılmış eserleri transpoze edildikleri seslere dikkat ederek icra
ediniz. Eserleri icra ederken sazınızdan tonlu ses çıkarmaya çalışınız ve yay tekniklerine
özen gösteriniz.

12 13