Page 99 - THM TEORİ VE UYGULAMASI 12

OKUMA METNİ

PİR SULTAN ABDAL

16. yüzyıl tasavvuf şairidir. Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Gerçek adı Haydar
olan Pir Sultan Abdal’ın doğduğu ve yaşamını geçirdiği yerin Sivas’ın Banaz köyü ol-
duğu bilinmektedir. Şiirlerinde Allah, peygamber, ehlibeyit, Alevi-Bektaşi geleneğinde
çok işlenen On İki İmam, Hz. Ali, Hz. Hüseyin gibi birçok konuya değinmiştir. Tasavvuf
bilgisinin oldukça iyi olduğu söylenir. Tasavvuf felsefesine dayalı bir dünya görüşü ile
Hz. Ali sevgisini dile getiren; Allah, evren, insan, ölüm, ruh, sonsuzluk, erdem gibi
konuları işleyen şiirlerinde yalın bir dil ve coşkulu bir lirizm vardır. Alevi-Bektaşi şiir ge-
leneğinin Nesimi, Hatayi, Kul Himmet, Yemini, Virani ve Fuzuli gibi önemli şairlerinden
biridir.
Tasavvuf dışında; aşk, tabiat ve halkın yaşayışı gibi konuları da dile getirmiştir.
Toplumsal sorunları işleyen siyasi ve eleştirel şiirleri vardır. Divan şiiri geleneğinden,
medrese çevresinden etkilenmemiştir. Tüm şiirlerini hece ve dörtlüklerle yazmıştır.
Sosyal anlamda bilinç kazandırmak adına halkı bilgilendirici ve öğütler verici şiirler
yazan Pir Sultan Abdal, aynı zamanda ilahi türünde şiirlere de yer vermiştir. Tekke
şairleri arasında şiirleri saz eşliğinde söylenen ender kişilerdendir. Genellikle nefesleri
ile tanınır. Anadolu, Azerbaycan ve Rumeli’de yaygın olarak nefesleri bilinmektedir.
Deyişleri: Dostun Bahçasına Bir Hoyrat Girmiş, Gelmiş İken Bir Habercik Sorayım
Gurbet Elde Bir Hal Geldi Başıma, Kul Olayım Kalem Tutan Ellere…
Nefesleri: Elif’tir Doksan Bin Kelâmın Başı, Uyur İdik Uyardılar, Güzel Âşık Cevrimizi…
Düvaz imamı: Âlemlerin Serverisin
Koşma ve tekerlemesi: Benim Sevdiğimin Şirin Sözleri
Ağıtı: Bana Gül Diyorlar Neme Güleyim

Ötme Bülbül

Ötme bülbül ötme şen değil bağım
Dost senin derdinden ben yana yana
Tükendi f tilim eridi yağım
Dost senin derdinden ben yana yana

Deryadan bölünmüş sellere döndüm
Ateşi kararmış küllere döndüm
Vakitsiz açılmış güllere döndüm
Dost senin derdinden ben yana yana

Haberin duyarsın peyikler ile
Yaramı sarsınlar seyikler ile
Kırk yıl dağda gezdim geyikler ile
Dost senin derdinden ben yana yana

Abdal Pir Sultan'ım, doldum eksildim
Yemeden içmeden sudan kesildim
Zülfün kemendine kondum asıldım
Dost senin derdinden ben yana yana

98