Page 33 - TÜRK SANAT MÜZİĞİ KORO (ORTAK-THM) 12

2.1.7. UŞŞAK MAKAMI

Musikimizde uşşak dörtlüsüne, buselik beşlisi ilavesiyle meydana gelen ve dügâh (la) perdesinde
karar kılan basit makamdır. Uşşak dörtlüsü basit makam terkibinde kullanılan altı dörtlüden biridir.
Klasik Türk müziğinin ana makamlardan biri olan bu makamda Şevki Bey'in pek çok eseri mevcut-
tur. Çıkıcı bir seyre sahiptir. Yerinde uşşak dörtlüsüne nevada buselik beşlisinin eklenmesinden meydana
gelmiştir. Segâh perdesinin özellikle inişlerde 2-3 koma pes basılması gerekir. Uşşak makamı "Aşıklar Ma-
kamı" demektir.

Durak: Dügâh perdesidir.
Seyir: Çıkıcıdır.
Güçlü: Neva perdesidir.

Yeden: Rast perdesidir.
Donanım: Si koma bemol.
Dizi: Yerinde uşşak dörtlüsüne, neva perdesi üzerinde buselik beşlisinin eklenmesiyle meydana
gelir.

Buselik Beşlisi
Uşşak Dörtlüsü

K S T T B T T T B T T K S T
Buselik Beşlisi
Uşşak Dörtlüsü

Dizinin Seyri: Çıkıcı diziye sahip olduğundan seyre durak perdesi civarından başlanır. Uşşak dört-
lüsünün seslerinde dolaşılarak güçlü sesi olan neva perdesinde asma kalış yapılır. Uşşak makamı dizisi,
yegâh perdesindeki rast beşlisiyle genişleme yapar. Dizinin seslerinde gezindikten sonra nevada asma
kalış yapılır. Karara gidilirken özellikle segâh perdesinde kalış gösterilir. Uşşak dörtlüsünün sesleri kulla-
nılarak dügâh perdesinde karar verilir.
Makamın Özelliği: Uşşak Makamı dizisinin ikinci sesi olan segâh perdesi, donanımda gösterildiği
gibi bir koma olarak icra edilmez. Daima 2–3 koma pes icra edilir. Genellikle karar perdesine giderken
segâhtan, dügâha küçük bir glissando (kaydırma) yapılarak geçilir. Uşşak makamına bu perde ayrı bir
özellik verir. Bu ses, işaret olarak şekillendirilmediğinden donanımda koma bemol olarak gösterilir.

Etkinlik 6

Aşağıda verilen uşşak makamında yazılmış seyrinin solfejini yapınız.

5

32 TÜRK SANAT MÜZİĞİ MAKAM BİLGİSİ TÜRK SANAT MÜZİĞİ MAKAM BİLGİSİ