Page 32 - TÜRK SANAT MÜZİĞİ KORO 12

Segâh makamında bestelemiş olduğu Segâh Mevlevî Âyîn-i Şerîfi ve âyinlerin başında serbest
olarak okunan sözleri Hazreti Mevlânâ Celâlettin-i Rûmî’ye ait olan Rast makamındaki “Na’t-ı Mevlânâ”
da diğer önemli eserlerindendir. Dînî mûsikîsi formlarındaki eserlere örnek olarak ülkemizde olduğu gibi
bütün İslâm âleminde de yüzyıllardır büyük bir huşû içinde okunup söylenen Segâh Tekbîr’i ile Salât-ı
Ümmiye’si de üç- beş nota ile oluşturulmuş kudretli bir bestedir. Bu eserleri ile dinleyeni ve söyleyeni
mânâ âlemine götürmekte, tefekküre sevk etmektedir. Mâye makamındaki Cum’â Salâtı, Dilkeşhâverân
makamındaki Gece Salâsı, Rast ve Pençgâh makamlarındaki Tevşih’i dîni mûsikîdeki diğer önemli bestele-
rindendir.
Câmilerdeki cumhur müezzinliği usûlü çerçevesindeki bazı uygulamaların ve bunların mûsikî ile
ilgili düzenlemelerinin Itrî tarafından yapıldığı, Terâvih namazı arasında makam değiştirme kâidelerinin
de yine onun tarafından konulduğu rivâyet olunmaktadır .
1
Kaynakça
Beyatlı, Yahyâ Kemâl, Kendi Gök Kubbemiz, Yahyâ
Kemâl Enstitüsü, Baha Matbaası, İstanbul 1961
Esad Efendi, Atrabü’l-âsâr, İÜ Ktp., TY, nr.6204, vr.7b-
8a;a.e. ( nşr. Veled Çelebi, Mekteb mecmûası, sy.2,
İstanbul 1311)

Ezgi, Suphi, Nazarî Ameli Türk Mûsikîsi I, İstanbul
1940
Gövsa, İbrahim Alâeddin, Türk Meşhurları, Yedigün
Neşriyatı, İstanbul 1945
Karadeniz, Ekrem “Buhûrizâde Mustafa Itrî Efendi”,
TK, sayı:194 ( 1978)

Özalp, Mehmet Nazmi, Türk Mûsikîsi Tarihi- Derleme,
TRT Müzik Dairesi Başkanlığı Yay. , Yayın No: 34, C:1,
Ankara 1989
Özcan, Nuri, “Itrî Efendi”, İslâm Ansiklopedisi,
Diyanet Vakfı Yayınları, C:19 İstanbul 1999

Öztuna, Yılmaz, Itrî, Kültür ve Turizm Bak. Yay. 810,
Türk Büyükleri Dizisi: 38, Ankara-1987

Rauf Yektâ, Mevlevî Âyînleri II, İstanbul Üniversitesi
Konservatuvarı Neşriyatı, Haşim Matbaası, İstanbul
1934

Sâlim, Tezkire, İstanbul 1315

Şardağ, Rüştü, Mustafa Itrî Efendi, Kültür Bakanlığı
Yay., Türk Büyükleri:147, İkinci Baskı, Ankara-1992
Uslu, Recep, XVII. Yüzyılın Büyük Bestekârlarından
Itrî ve Itrîzâde”,Yeni Türkiye Dergisi Osmanlılar, X,
Ankara 1999
Görsel 1.3: Itrî (Ankara Gençlik Parkı)

1 Rauf Yektâ, Mevlevî Âyînleri II, s.VII

TÜRK SANAT MÜZİĞİ MAKAM BİLGİSİ TÜRK SANAT MÜZİĞİ MAKAM BİLGİSİ 31