Page 16 - BAĞLAMA 9

1 Bağlamanın Tarihsel Gelişimi

1. BAĞLAMANIN TARİHSEL GELİŞİMİ

Üniteye Hazırlık

1. Bağlama çalan bir tanıdığınızı dinlerken neler hissettiğinizi açıklayınız.
2. Bağlama çalan biriyle bağlama eğitimine nasıl başladığı hakkında sohbet ediniz.
3. Bağlamanın diğer çalgılarla arasında bulunan benzerlik ve farklılıkları araştırınız.

1.1. Bağlamanın Tarihçesi

Bağlama, Türk kültürüne ait en önemli halk çalgılarından biridir. İlk atası kopuz olan bağlama,
çeşitli değişimlerden geçerek halk ezgilerinin seslendirilmesinde Anadolu’da uzun yıllar boyunca
kullanılmıştır.
Anadolu’da çalma teknikleri, bağlamanın farklı boyut ve akordu ile yaygın bir şekilde icra edilir.
Bu teknikler; yörelere göre kopuz, ırızva, danbura, saz, çöğür, cura ve uruzba gibi farklı isimlerle
de bilinir. “Saz” kelimesi, telli çalgıların genel adı olması dışında halk müziği çalgı terimi olarak
da bilinir. Bağlama ve saz terimleri birlikte çok sık kullanılır. Bu yüzden ikisini ayrı ayrı açıklamak
daha faydalı olacaktır.

Saz: Bütün müzik türlerinde kullanılan çalgıların genel adına saz denir. Örneğin bağlama, ka-
bak kemane, kaval, sipsi, bendir Türk halk müziği sazları; ut, kanun, tambur, ney, kudüm Türk
sanat müziği sazları; obua, trompet, korno, çello gibi çalgılar ise Batı müziği sazlarıdır.

Çalgı: “Müzik aleti, çalgı aleti, enstrüman” anlamlarına gelir. Halk arasında farklı anlamlarda
kullanılsa da daha çok müzik yapmak için kullanılan aletler anlamını taşır. Çalgılar; kendi arasında
telli, vurmalı, yaylı, nefesli ve tuşlu çalgılar olarak gruplara ayrılır.

Sonuç olarak “saz” terimi, hangi müzik alanında olursa olsun bütün müzik aletlerinin tamamını
kapsayacak şekilde kullanılır. “Bağlama” ise bu genel ada dâhil olmak üzere telli sazlar grubunda
yer alan bir çalgı çeşididir. “Saz” ve “çalgı” birbirini anlam olarak karşılarken bağlama ise bu an-
lamın dışında kalır.

14